Copeland Scroll Condensing Units Agregaty Skraplające Ze Sprężarkami .

Transcription

Copeland Scroll Condensing UnitsAgregaty skraplające ze sprężarkami торные агрегаты Copeland соспиральными компрессорамиProduct Selection Catalogue / Katalog produktów / Kaтaлог подбора оборудования

Contents / Spis treści / СодержаниеGeneral information / Informacje ogólne / Общая информация3Performance data for / Dane eksploatacyjne / Рабочие характеристикиR404ALow temperature / Temperatura niska / Низкотемпературные агрегатыMedium temperature / Temperatura średnia / ты810R134aMedium temperature / Temperatura średnia / ты13R407C (Dew point / Punkt rosy / Точка росы)Medium temperature / Temperatura średnia / ты17R22Low temperature / Temperatura niska / Низкотемпературные агрегатыMedium temperature / Temperatura średnia / ты2123Dimensional drawings / Rysunki gabarytowe / Габаритные размерыMechanical & electrical data / Dane mechaniczne i elektryczne / Механическиеи электрические характеристикиLow temperature / Temperatura niska / Низкотемпературные агрегатыMedium temperature / Temperatura średnia / ты2272830

General InformationInformacje ogólneОбщая информацияGBPThe field proven Copeland Scroll condensing unit range covers models from two to15 hp, suitable for all general refrigerationapplications. Typical applications are:Wypróbowane w praktyce agregatyskraplające Copeland Scroll obejmująmodele od 2 do 15 KM i nadają się dowszystkich ogólnych zastosowańchłodniczych, takich jak: Super and mini market display cases Cold stores Beer cellars Milk cooling tanksThe Copeland Scroll condensing unit rangeoffers all the features of Copeland Scroll compressors.The main outstanding features are:- Wide application range.- Multi-refrigerant released: the units canbe used with R404A, R507, R134a, R407Cand R22- Efficiency comparable with semi-hermeticproducts and far superior than hermeticunits.- Very high reliability and smooth operationas a result of the exclusive CopelandScroll technology.Copeland Scroll condensing units areavailable with normal sized as well as largesized condensers, to ensure the best operation under extreme conditions (high ambientor high evaporating temperatures). Witryny super- i minimarketówChłodniePiwiarnieZbiorniki do chłodzenia mlekaTyposzereg agragatów skraplającychCopeland Scroll oferuje wszystkiezalety sprężarek spiralnych firmyCopeland.Wyróżniające je właściwości to:- Szeroki zakres zastosowań.- Możliwość pracy z wielomaczynnikami chłodniczymi:R404A, R507, R134a, R407C i R22- Sprawność porównywalna zesprężarkami półhermetycznymii znacznie przewyższającasprawność sprężarekhermetycznych tłokowych.- Bardzo wysoka niezawodność ipłynna praca dzięki wyjątkowejtechnologii Copeland Scroll .Agregaty skraplające CopelandScroll są dostępne zestandardowymi skraplaczami jakrównież powiększonymi, dlazapewnienia najlepszego działania wwarunkach skrajnych (wysokietemperatury otoczenia lub parowania).RМодельный ряд х агрегатов на базекомпрессоров Cоpeland Scroll охватывает диапазон от 2 до 15 л.с.по мощности привода, для всехвозможных областей применения.Основные области применения: Торговое охлаждаемоеоборудование для магазинов исупермаркетов Камеры хранения продуктов Охлаждение пива МолокоохладителиНаиболее важнымихарактеристиками агрегатовCopeland Scroll являютсяследующие:- Широкий диапазон применения- Возможность работы нанескольких хладагентах:агрегаты могут заправлятьсяR404A, R507, R134a, R407C, R22- Эффективность, сравнимая схарактеристиками аналогичногоряда полугерметичных агрегатов,и превосходящая агрегаты сгерметичными компрессорами.- Очень высокая надежность ибольшой срок службы, какрезультат эксклюзивнойтехнологии Copeland Scroll ыеагрегаты Copeland Scroll производятся как со стандартными,так и с и (для высокихтемператур конденсации /окружающей среды).Condensing Units for high ambient temperatures are identified by:Agregaty skraplające do pracy wwysokiej temperaturze otoczenia �нсаторныеагрегаты, предназначенные дляработы в условиях с высокойокружающей температурой,обозначаются так:For more information, please see our websitewww.ecopeland.com or contact your localCopeland Sales office.Dla uzyskania dodatkowych informacjiprosimy zajrzeć na naszą stronęinternetową www.ecopeland.com lubskontaktować się z lokalnym biuremCopeland.За более подробной информациейобращайтесь на наш сайтwww.ecopeland.com или врегиональное представительство.3

General InformationInformacje ogólneОбщая информацияCopeland Scroll condensing units areavailable in two different ranges: For high and medium temperatureapplications For medium and low temperatureapplicationsDostępne są dwa różne typoszeregiagregatów skraplających CopelandScroll : Do zastosowań w wysokim iśrednim zakresie temperatury Do zastosowań w średnim i niskimzakresie temperaturyВыпускается два модельных �орныхагрегатов Copeland Scroll : Для высоких и среднихтемператур кипения Для средних и низкихтемператур кипенияUnits for high and mediumtemperature applicationsAgregaty do zastosowań wwysokim i średnimzakresie temperaturyАгрегаты для высоких исредних температуркипения.Typoszereg ten, oparty na sprężarcespiralnej ZB Copeland Scroll ,obejmuje modele od 2 do 15 KM.Agregaty nadają się do temperaturparowania od 12.5 C do -30 C. Są toagregaty wieloczynnikowe które mogąbyć stosowane z czynnikami R404A,R134a, R407C and R22.Agregat 1.5 KM na sprężarce ZR18K*Ejak również agregat 6.5 KM oparty nasprężarce ZR81K*E są dostępne dopracy na czynnikach R134a, R22 andR407C.Этот модельный ряд собирается набазе компрессоров серии ZB иохватывает диапазон мощности от 2до 15 л.с. Температура кипения от 12,5 С до - 30 С. Работают схладагентами: R404A, R134a, R407C иR22.Агрегаты мощностью 1,5 л.c. cкомпрессором ZR18KE, так же как иагрегат мощностью 6,5 л.с. cкомпрессором ZR81KE могутработать c хладонами R134A, R22 иR407C.Regulacja wydajności przyużyciu Copeland DigitalScroll ьности скомпрессором CopelandDigital Scroll This range is based on the ZB CopelandScroll compressor and covers models fromtwo to 15 hp. The units are suitable forevaporating temperatures of 12.5 C downto -30 C. They are multi refrigerant releasedand can be used with R404A, R134a, R407Cand R22.A 1.5 hp unit using the ZR18K*E compressoras well as a 6.5 hp unit based on the ZR81K*Ecompressor are also available for use withR134a, R22 and R407C.Capacity Modulation withCopeland Digital Scroll - Step less modulationCopeland Condensing Unit range Proposealso models that are based on theCopeland Digital Scroll Compressor.Condensing units equipped with CopelandDigital Scroll Compressor, which is capableof capacity modulation between 10 and100%. Digital is based on the uniqueCopeland Compliance scroll design.Capacity control is achieved by separatingthe scroll sets axially over a small periodof time. It is a simple mechanical solutionof capacity modulation, allowing precisetemperature control and systemefficiency. Digital Scroll is controlled andmonitored by an ALCO Controls EC2-55xelectronic condensing unit controller(based on Suction pressure).- Digital Scroll Condensing UnitProduct RangeDigital Condensing Units are identified bya “D” in the designation nomenclature asshown below.Single Compressor models are:MC-M8-ZBD30KEMC-M9-ZBD45KETwo Compressor models are:MC-V6-ZBD60KEMC-V6-ZBD90KE4- Płynna regulacja wydajnościW skład typoszeregu agregatówskraplających Copeland wchodząrównież modele oparte nasprężarkach spiralnych CopelandDigital Scroll. Sprężarka DigitalScroll, w którą wyposażonoagregaty skraplające, umożliwiapłynną regulację wydajności wprzedziale 10-100%. Regulacjawydajności Digital opiera się nawyjątkowej właściwościkonstrukcyjnej sprężarek spiralnychCopeland zwanej podatnością.Regulację wydajności uzyskuje siępoprzez osiowe rozłączenie zestawuspiral w krótkim okresie czasu. Jestto prosta, mechaniczna i wysoceefektywna energetycznie metodaregulacji wydajności, umożliwiającaprecyzyjną kontrolę temperatury.Sterowanie i monitorowaniesprężarki Digital Scroll realizowanejest sterownikiem elektronicznymALCO Controls model EC2-55X(bazującym na ciśnieniu ssania).- Typoszereg agregatów skraplającychDigital Scroll Agregaty skraplające Digitalposiadają w oznaczeniu modeluliterę ”D”.Modele z jedną sprężarką:MC-M8-ZBD30KEMC-M9-ZBD45KEModele z dwoma sprężarkami:MC-V6-ZBD60KEMC-V6-ZBD90KE- Плавное регулированиеВ семейство х агрегатовCopeland входят также модели набазе компрессоров CopelandDigital Scroll . е агрегаты,оснащенные цифровымиспиральными компрессорамиCopeland, имеют водительности от 10 до100%. Плавное регулированиеосновано на уникальнойособенности конструкциикомпрессоров CopelandCompliance . ьности достигаетсяразъединением спиралей восевом направлении на оченьмаленький период времени.Данное простое механическоерешение для ьности позволяеточень точно (прецизионно)поддерживать температуру иобеспечивает высокуюэффективность системы. DigitalScroll управляется электроннымконтроллером для х агрегатов ALCOсерии EC2-55x по давлениювсасывания.- Модельный ряд х агрегатов DigitalScroll Цифровые е агрегатыобозначаются буквой “D” вмаркировке, как указано ниже.Модели с одним EМодели с двумя 0KE

General InformationInformacje ogólneОбщая информацияUnits for medium and lowtemperature applicationsAgregaty do zastosowań wśrednim i niskim zakresietemperaturyАгрегаты для средних инизких температуркипения.Agregaty te, oparte na sprężarcespiralnej ZF Copeland Scroll , nadająsię do zastosowań w średnim i niskimzakresie temperatury z czynnikamiR404A i R22. Zakres temperaturroboczych: 7 C do -45 C. Typoszeregskłada się z agregatów od 3 to 15KM.W celu zabezpieczenia sprężarki przedwysoką temperaturą tłoczenia gazu,wszystkie agregaty ze sprężarkami ZFposiadają system wtrysku ciekłegoczynnika. Jest to bardzo skutecznysystem zabezpieczający, który nieobniża wydajności ani sprawnościsprężarki.Агрегаты с компрессорами ZF длянизких и средних температуркипения, на хладонах R404A и R22.Температура кипения от 7 С до 45 С. Модельный ряд включаетагрегаты от 3 до 15 л.с.Все агрегаты данного модельногоряда комплектуются системойвпрыска жидкости для защитыкомпрессора от превышениятемпературы нагнетания. Впрыскжидкости является оченьэффективной защитой и не влияетна рабочие .Standard deliveryDostawa standardowaCopeland Scroll condensing unitcomprising of: Copeland Scroll compressor with:- Ester oil- Rotalock valves on suction and dischargeside of the compressor- Oil sight glass (except for units based onZR compressors)- Schraeder connection for oil fill or drain(except for units based on ZR compressors)- Rubber mountings- High discharge gas temperatureprotection switch (only for units withZF09K*E up to ZF18K*E)- Motor protector INT69-SCY for ZF24K*Eup to ZF48K*E & ZB56K*E up to ZB11M*E- Crankcase heater Liquid receiver with Rotalock valve onoutlet. All receivers are and UDTapproved. Air-cooled condenser, copper tubes withaluminum fins Thermally protected, single phase fanmotor(s) with run capacitor, pre wiredinto terminal box. High/Low pressure switch with automaticreset Electrical terminal box with all electricalcomponents wired into.Agregat skraplający Copeland Scroll w składzie: Sprężarka spiralna CopelandScroll z:- olejem estrowym- zaworami Rotalock po stroniessącej i tłocznej sprężarki- wziernik oleju (poza agregatamize sprężarkami ZR)- przyłączem Schraedera donapełniania lub spustu oleju(poza agregatami zesprężarkami ZR)- amortyzatorami gumowymi- wyłącznikiemzabezpieczającym przedwysoką temperaturą tłoczeniagazu (tylko dla agregatów zZF09K*E do ZF18K*E)- zabezpieczeniem silnika INT69SCY dla ZF24K*E do ZF48K*E iZB56K*E do ZB11M*E- grzałką karteru Zbiornik ciekłego czynnika zzaworem Rotalock na wylocie.Wszystkie zbiorniki z aprobatąi UDT. Skraplacz chłodzonypowietrzem, rury miedziane zlamelami aluminiowymi Silnik wentylatora jednofazowy zzabezpieczeniem termicznym,kondensatorem roboczym,wstępnie podłączony do skrzynkiprzyłączeniowej. Presostat wysokiego/niskiegociśnienia z automatycznymresetem. Elektryczna skrzynkaprzyłączeniowa z podłączeniemwszystkich �борудованиеDigital deliveryWyposaņenie DigitalBased on the ZF Copeland Scroll compressor, these units are suitable formedium and low temperature applicationswith R404A and R 22. Evaporatingtemperature envelope: 7 C down to -45 C.The range consists of units from three to 15hp. To protect the compressor against highdischarge gas temperatures, all units with ZFcompressors are provided with a liquidinjection system. Liquid injection is a veryefficient protection system, it does not affectthe performance nor the efficiency of thecompressor.Additional components to standard delivery:- Copeland Scroll Digital compressorElectrical Panel with:- EC2-551 ControllerDodatkowe elementy dostawystandardowej to:- Panel elektryczny sprężarkiCopeland Scroll Digital :- Sterownik EC2-551Конденсаторный агрегат включает: Спиральный компрессор с:- синтетическим маслом- вентилями Роталок на линияхвсасывания и нагнетаниякомпрессора- смотровым стеклом(исключение - агрегаты скомпрессорами ZR)- клапаном Шредера длязаправки и слива масла(исключение - агрегаты скомпрессорами ZR)- комплектом резиновых опор- защитным термостатом нанагнетательном трубопроводе(для агрегатов с компрессорамиот ZF09K*E до ZF18K*E)- устройством защиты мотораINT69-SCY (для агрегатов скомпрессорами ZF24K*E доZF48K*E и ZB56K*E доZB11M*E)- подогревателем картера Жидкостной ресивер свентилем Роталок на выходе.Все ресиверы имеютсертификаты стандартовиUDT. Конденсатор воздушногоохлаждения, выполненный измедных труб с алюминиевыморебрением Вентиляторы с однофазнымимоторами, оснащеннымитермисторной защитой, срабочим конденсатором, иподключенные в клеммнуюкоробку агрегата. Реле высокого/низкогодавления с автоматическимвозвратом Клеммная коробка (всеэлектрические соединениясделаны на заводе).Оборудование агрегатаDigital ты :- Цифровой компрессор CopelandScroll Digital Электрический щит:- Контроллер EC2-5515

General InformationInformacje ogólneОбщая информация- Pressure transducers PT4- Fan speed controller- Liquid line with sight glass and filter drier- Przetwornik ciśnienia PT4- Regulator prędkości obrotowejwentylatora skraplacza- Linia czynnika ciekłego zwziernikiem i filtrem odwadniaczem- Датчики давления PT4- Регулятор скорости вращениявентиляторов- Жидкостная линия со смотровымстеклом и фильтром-осушителемKlasa zabezpieczenia: Skrzynka zaciskowa sprężarki:ZB15K*E do ZB45K*E iZF09K*Edo ZF18K*E: IP21ZB56K*E do ZB11M*E iZF24K*Edo ZF48K*E: IP 54 Silnik(i) wentylatora: IP54 Presostat wys./niskiego ciśn.:IP44Класс защиты: Клеммная коробка компрессора:ZB15K*E до ZB45K*E иZF09К*Едо ZF18К*Е: класс защиты IP21ZB56K*E до ZB11M*E иZF24K*E доZF48K*E: класс защиты IP54 Мотор(ы) вентиляторов:класс защиты IP54 Реле ВД/НД: класс защиты IP44Accessories (optional)Akcesoria (opcjonalne)For outdoor applications, Copeland offers arange of galvanized steel housings, paintedwith RAL 7032, rust-resistant paint. Deliveredas a flat pack, housings offer easy access formaintenance operation.Do zastosowań zewnętrznych,Copeland oferuje szereg obudów zocynkowanej stali, malowanych farbąantykorozyjną RAL 7032. Obudowydostarczane są w postaci płaskichelementów. Umożliwiają łatwy ительно)Protection class: Compressor terminal box:- ZB15K*E to ZB45K*E and ZF09K*Eto ZF18K*E: IP21- ZB56K*E to ZB11M*E and ZF24K*EtoZF48K*E: IP 54 Fan motor(s): IP54 HP/LP Switch: IP44"Для" установки на открытомвоздухе Copeland поставляетзащитные кожухи изгальванизированной стали, спокрытием RAL 7032. Кожухипоставляются в разобранном видеи легко устанавливаются.Dimensions / Wymiary / DD-LHMF/KP-CRP-QRR/S-QRVWB8, D8D8H8M8, M9K9P8P8R7, S9V6, V9W9Fan Speed ControlAn electronic fan speed control, which sensescondensing pressure, can be made availableto control the speed of the fan(s). One ortwo fans may be controlled at the same time.The control operates with single phase fanmotors, which are supplied as standard onCopeland Condensing units.The control is mounted on the liquid valvewith a Schraeder fitting, and is electricallyconnected into the condensing unit electricalbox. The controller is lowering the fan speedto a minimum. Fan speed versus condenserpressure is determined by adjusting �аWeight (net)Ciężar (netto)Вес(нетто)B , mm/ммT , mm/ммH , Regulacja obrotówwentylatoraMożliwe jest dostarczenieelektronicznego regulatora obrotówwentylatora, działającego wedługciśnienia skraplania. Jeden lub dwawentylatory mogą być sterowanejednocześnie. Regulator współpracujez jednofazowymi silnikamiwentylatorów, dostarczanymistandardowo w agregatachskraplających Copeland.Regulator jest zamontowany nazaworze ciekłego czynnika zprzyłączem Schraedera i połączonyelektrycznie ze skrzynkąprzyłączeniową agregatuskraplającego. Regulator redukujeprędkość obrotową wentylatora dominimum. Możemy określić stosunekobrotów do ciśnienia skraplac zaadjustując regulator.Регулировка скоростивращения вентилятораЭлектронный регулятор скоростивращения вентилятора, в зависимостиот давления конденсации, можетуправлять одним и �дновременно можно регулироватьскорость вращения двухвентиляторов. Регулятор управляетвентиляторами с однофазнымимоторами, поставляемыми в качествестандартного оборудования дляконденсаторных агрегатов Copeland.Регулятор устанавливается нажидкостной линии на клапанШредера, а электрическиесоединения подключаются вклеммную коробку агрегата.Регулятор снижает скоростьвращения до минимума. Изменениескорости вращения вентиляторов взависимости от давленияконденсации определяетсянастройкой прибора.

General InformationInformacje ogólneОбщая информацияUsing a fan speed controller offers manyoperational advantages including:- Maintaining the necessary minimumcondensing pressure for the expansionvalve,- Reducing noise level on part-load, e.g.during night time,- Reducing fluctuations in condensingpressure.Zastosowanie regulatora obrotówwentylatora ma wiele zaletpraktycznych, w tym:- Utrzymanie niezbędnegominimalnego ciśnieniaskraplania dla zaworurozprężnego,- Obniżenie poziomu hałasu przyobciążeniu częściowym, np. wnocy,- Zmniejszenie wahań ciśnieniaskraplania.Использование регулятора скоростивращения дает целый рядпреимуществ:- Поддержание необходимогомин. давления конденсациидля ия ТРВ;- Снижение уровня шума причастичной нагрузке, например,ночью;- Уменьшение колебанийдавления конденсации.Add on protection kitDodatkowy комплектKit 1: Przedłużony króciec na ssaniu ilinia czynnika ciekłego zodwadniaczem, wziernikiem izaworem kulowym.Kit 2: Przedłużony króciec na ssaniu ilinia czynnika ciekłego zodwadniaczem, wziernikiem izaworem elektromanetycznym.Комплект 1: удлиненная линиявсасывания, жидкостная линия,включающая фильтр-осушитель,смотровое стекло и шаровойвентиль.Комплект 2: удлиненная линиявсасывания, жидкостная линия,включающая фильтр-осушитель,смотровое стекло и соленоидныйвентиль.Oznaczenie modeluУсловные обозначенияKit 1: Extension suction tube and liquid linecomprising of filter drier, sight glass and ballvalve.Kit 2: Extension suction tube and liquid linecomprising of filter drier, sight glass andsolenoid valve.Model DesignationCopeland Scroll - Condensing Units - Agregaty skraplające - �е агрегатыMCD8ZB15KETFD1234Motor versionWersja silnikaВерсия мотораCompressor typeTyp sprężarkiМарка компрессораCondenser typeTyp skraplaczaТип конденсатораUnit nameNazwa agregatuназваниеCompressor MotorsSilniki sprężarekMotor VersionWersja silnikaВерсия �жениеVolt-В ( /- 10%)/ /3/60TWDY380-420/3/50460/3/60Fan MotorsSilniki wentylatorówFan MotorSilnik WentylatoraМоторFan BladeŁopata wentylatoraКрыльчатка ениеCode/Typ/КодØ, mmVolt( /- 10%)/ ляторовRun CapacitorKondensator PracyРабочий конденсаторPower InputPobór MocyПотребляемая 500220-240/1/5010/4004007

R404A1)50Hz 50ГцLow temperature / Niska temperatura / НизкотемпературныеCondensing UnitAgregat skraplającyМарка ураокружающеговоздухаNumber of fans / Liczba wentylatorów /Количество nary Data1PreliminaryDane wstępneПредварительные 34,434,614,815,055,305,555,856,20PQ1P1Q1PQ(kW) Capacity / Wydajność / �ВтP(kW)2) Power Input / Pobór mocy / Потребляемая мощность, 27PMC-H8-ZF15KE-402732P1MC-M8-ZF13KEEvaporating TemperatureTemperatura parowania CТемпература кипения1012,5Operating Conditions / Warunki robocze / Рабочие условия20 C Suction Gas Return / Temp. gazu zasysanego / Температура газа на всасывании1) Models rated for R404A may be applied for R507. In theses cases, multiply stated cooling capacity by 1.03 and power input by 1.02.Modele przeznaczone dla R404A mogą być stosowane z R507. W takich przypadkach należy pomnożyć podaną wydajność chłodniczą przez 1.03 a pobór mocy przez 1.02.Модели на R404A могут работать и с R507. В этих случаях, исходная холодопризводительность умножается на 1.03, а потребляемая мощность на 1.02.2) Stated power values are incl. of fan power / Wartości mocy podano z uwzględn. mocy wentylatora / Установленная мощность включает мощность вентиляторов конденсатора

R404A1)50Hz 50ГцLow temperature / Niska temperatura / НизкотемпературныеCondensing UnitAgregat skraplającyМарка ураокружающеговоздухаNumber of fans / Liczba wentylatorów /Количество -V6-ZF40KEQ2PMC-S9-ZF48KEEvaporating TemperatureTemperatura parowania CТемпература ,2017,0017,50Q(kW) Capacity / Wydajność / �ВтP(kW)2) Power Input / Pobór mocy / Потребляемая мощность, 57,708,309,151012,57,658,058,5523,9011,20Operating Conditions / Warunki robocze / Рабочие условия20 C Suction Gas Return / Temp. gazu zasysanego / Температура газа на всасывании1) Models rated for R404A may be applied for R507. In theses cases, multiply stated cooling capacity by 1.03 and power input by 1.02.Modele przeznaczone dla R404A mogą być stosowane z R507. W takich przypadkach należy pomnożyć podaną wydajność chłodniczą przez 1.03 a pobór mocy przez 1.02.Модели на R404A могут работать и с R507. В этих случаях, исходная холодопризводительность умножается на 1.03, а потребляемая мощность на 1.02.2) Stated power values are incl. of fan power / Wartości mocy podano z uwzględn. mocy wentylatora / Установленная мощность включает мощность вентиляторов конденсатора9

R404A1)50Hz 50ГцMedium temperature / Temperatura średnia / СреднетемпературныеCondensing UnitAgregat skraplającyМарка ураокружающеговоздухаNumber of fans / Liczba wentylatorów /Количество вентиляторовMC-D8-ZB15KEEvaporating TemperatureTemperatura parowania CТемпература 62,362,112,402,142,422,192,4643MC-

-Copeland Scroll Digital compressor Electrical Panel with:-EC2-551 Controller General Information Informacje ogólne Общая информация Agregaty do zastosowań w średnim i niskim zakresie temperatury Agregaty te, oparte na sprężarce spiralnej ZF Copeland Scroll , nadają się do zastosowań w średnim i niskim