WIXLIB

Wstęp13Słowo BogaKiedy czytamy Koran nieustannie spotykamy się ze stwierdzeniem, iż jest on słowem Boga. To fakt oczywisty.Jednak, kiedy zaczynamy patrzeć na niego w kontekście,to ujawnia się doniosły charakter tego stwierdzenia. Jestna świecie wiele ksiąg, które są uznawane za święte, ale– za wyjątkiem Koranu – żadna z nich sama siebie nieokreśla „słowem Boga”.Stwierdzenie to, obecne jedynie w Koranie, stanowi dlaczytelnika punkt wyjścia. Studiuje on Koran jako księgęwyjątkową, różną od wszelkich innych ksiąg spisanychprzez ludzi. Powtarza się w niej wezwanie, które można oddać słowami: „O ludu boży, to Twój Pan mówi doCiebie. Słuchaj Jego słów i podążaj za Nim.” Wyjątkowajest nawet forma tego wezwania. Takiego bezpośredniego apelu od Boga próżno bowiem szukać w innychksięgach. Pozostawia ono niezatarty ślad w człowieku,który czuje, że sam Bóg przemawia bezpośrednio doniego. Ta świadomość skłania go do odnoszenia się dozawartych w Koranie stwierdzeń z odpowiednią powagą,w odróżnieniu od wszelkich innych stwierdzeń, z którymimamy styczność w innej literaturze.Koran wyróżnia się także swoją strukturą. Większośćksiążek napisanych przez człowieka ułożona jestw porządku alfabetycznym, czy też wedle tematyki. Koran jednak nie ma takiej struktury, przez co na nieprzygot-

14Wstęp owanym czytelniku może sprawiać wrażenie chaotyczne.Jednak przy bliższym zapoznaniu się odkrywamy niezwykle spójną i uporządkowaną Księgę, jakże majestatyczną w swym stylu. Gdy czytamy Koran czujemy, iżjego Autor przemawia ze wzniosłego miejsca, skąd patrzyw dół, zwracając się ku całej ludzkość, otaczanej przezNiego szczególną troską. Choć przesłanie kierowane jestdo różnych grup, to obejmuje wszystkich ludzi.Jedną ze szczególnych cech Koranu jest, iż czytelnikw każdej chwili może zwrócić się do Autora, zadać Mupytania i otrzymać odpowiedzi, gdyż Autorem jest samBóg. Jest On zaś Bogiem Żywym. Będąc Stwórcą człowieka, słyszy jego głos i udziela mu odpowiedzi.Pokojowe zmaganie ideoweOsoby znające Koran jedynie z mediów zazwyczaj sądzą,iż Koran jest Księgą dżihadu, zaś dżihad jest sposobemosiągania celów z wykorzystaniem przemocy. Pogląd tenopiera się na nieporozumieniu. Każdy, kto sam czytał Koran, z łatwością dostrzeże, iż jego przesłanie nie ma nicwspólnego z przemocą. Koran od pierwszej do ostatniejstrony propaguje pokój i w żaden sposób do przemocy niezachęca. To prawda, że dżihad znajduje się wśród jegonauk; poprawnie rozumiane pojęcie to oznacza jednakpokojowe zmaganie, a nie jakiekolwiek działania cechu-

Wstęp15jące się przemocą. Koraniczną koncepcję dżihadu opisujeponiższy werset:„Nie słuchaj więc niewiernychi zwalczaj ich z wielkim zapałem,przy jego [Koranu] pomocy” (25:52)Koran w sposób oczywisty jest zaś nie bronią, a księgą,księgą, która oferuje nam wprowadzenie do boskiejfilozofii pokojowych zmagań. Sposobem tych zmagańjest, według słów samego Koranu, by „powiedzieć imo nich samych słowa przekonywujące!” (4:63).A zatem podejściem zalecanym przez Koran jestporuszanie ludzkich serc i umysłów. Oznacza to, iżzwracając się do umysłu człowieka, Koran go sobie zjednuje, przekonując o swej prawdziwości, co prowadzi dorewolucji w sposobie myślenia. Taka jest misja Koranui ta misja może być realizowana wyłącznie za pomocą argumentów intelektualnych. Celu tego nie da się osiągnąćdrogą przemocy lub działań zbrojnych.Prawdą jest, że niektóre wersety Koranu zawierajątakie nakazy jak „i zabijajcie ich, gdziekolwiek ich spotkacie” (2:191).Bywa, iż odwołując się do nich, próbuje się przedstawić islam jako religię wojny i przemocy. Nic bardziejmylnego. Wersety te odnoszą się jedynie do tych, którzydopuszczają się wobec muzułmanów jednostronnych

16Wstęp ataków. Powyższy werset nie jest ogólnym islamskimnakazem.Koran nie został zesłany w kompletnej postaci, w jakiejdysponujemy nim obecnie. Proces objawienia przebiegałetapami, w rozmaitych okolicznościach, na przestrzeni 23lat. Jeśli podzielić ten czas na okresy wojny i pokoju, tookaże się, iż przez 20 lat panował pokój, zaś stan wojnytrwał zaledwie 3 lata. Objawienie zsyłane na przestrzenitych 20 lat pokoju zawierało nauki pokojowe przekazywane w wersetach dotyczących poznania Boga, kultureligijnego, moralności, sprawiedliwości, itd.Podział nakazów na różne kategorie jest czymś zwyczajnym i występuje we wszystkich księgach religijnych.Na przykład Bhagawadgita, święta księga hinduizmu,naucza mądrości i wartości moralnych. Tym niemniejobok nich znajduje się w niej także wezwanie, jakieKryszna kieruje do Ardźuny, zachęcając go do walki(3:30). Nie oznacza to jednak, iż wyznawcy Bhagawadgity winni toczyć nieustanną wojnę. To przecież z tej samejBhagawadgity Mahatma Gandhi wyprowadził filozofięnon violence. Zawarte w Bhagawadgicie wezwanie dowojny odnosi się wyłącznie do sytuacji nadzwyczajnych,kiedy okoliczności nie pozostawiają innego wyboru.W odniesieniu do zwykłych sytuacji życia codziennegoudziela ona takich samych pokojowych nakazów, jakiewywiódł z niej Mahatma Gandhi.

Wstęp17Podobnie Jezus nauczał: „Nie sądźcie, że przyszedłempokój przynieść na ziemię. Nie przyszedłem przynieśćpokoju, ale miecz.” (Mt 10,34)Byłby to jednak błędny wniosek, jeśliby z tego wynieść,iż nauczana przez Chrystusa religia ma polegać na wojniei przemocy; stwierdzenia tego rodzaju odnoszą się bowiem jedynie do ściśle określonych sytuacji. W odniesieniudo zwyczajnego życia, Chrystus nauczał pokojowychwartości, takich jak praca nad swym charakterem, miłośćbliźniego, pomoc ubogim oraz potrzebującym itd.Sytuacja wygląda podobnie w przypadku Koranu. GdyProrok Muhammad wyemigrował z Mekki do Medyny,spotkał się z agresją ze strony plemion wyznającychwielobóstwo. Dzięki cierpliwości i odstępowaniu odstarcia unikał jednak ich ataków. Jednak w niektórychsytuacjach nie było innej opcji, jak obrona i wtedy Prorokbył zmuszony do walki. Objawienie dotyczące wojnybyło zsyłane w takich właśnie okolicznościach. Nakazyte, ograniczone do szczególnych sytuacji, nie posiadająjednak zastosowania ogólnego i nie dotyczą całej historiiczłowieka. Dlatego też rola Proroka została określonajako „miłosierdzie dla światów.” (21:107)Islam jest religią pokoju w najszerszym tego słowaznaczeniu. Koran określa swoje przesłanie „drogą pokoju” (5:16). Zaleca pojednanie jako najlepszy sposóbpostępowania (4:128) oraz głosi, że Bogu wstrętne jest

18 Wstępnaruszanie pokoju (2:205). Bez jakiegokolwiek wyolbrzymiania możemy stwierdzić, iż islam i przemoc przeczą sobie wzajemnie.Księga objawionaKoran jest Księgą Boga objawioną Prorokowi Muhammadowi. Nie otrzymał on go jednak w skończonejpostaci, lecz etapami, na przestrzeni 23 lat. Pierwszyfragment Księgi został objawiony w 610 r. n.e., gdyProrok przebywał w Mekce, dalszej były objawiane sukcesywnie w kolejnych latach, przy czym zesłanie ostatniego fragmentu nastąpiło w 632 r., gdy Prorok przebywałw Medynie.Koran składa się z 114 sur, rozdziałów, tak długich jaki krótkich, zaś liczba wersetów wynosi około 6600. Dlapotrzeb recytacji Koran został podzielony na 30 części.Nad ostatecznym porządkiem czuwał archanioł Gabriel,poprzez którego Bóg objawił Swe słowa.Kiedy Koran został zesłany w pierwszym ćwierćwieczusiódmego stulecia, znano wytwarzany z papirusu papier,produkowany ręcznie z włókien niektórych roślin. Objawione fragmenty Koranu spisywano właśnie na papirusie,po arabsku „qirtas” (6:7). Ludzie uczyli się również wersetów Koranu na pamięć, gdyż był on tekstem religijnymrecytowanym tak w modlitwie, jak i w ramach działalności misyjnej, czyli da‘wa. W ten sposób funkcjonował

Wstęp19jednocześnie jako tekst, którego uczy się na pamięć, jakteż w formie pisemnej. Ten sposób zachowywania Koranustosowano przez cały okres życia Proroka, co pozwoliłona przetrwanie tego tekstu.Trzeci kalif, Usman ibn Affan, nakazał sporządzenieszeregu kopii Koranu. Rozesłał je następnie do różnychmiast, gdzie zaczęły być one przechowywane w głównychmeczetach. Wierni nie tylko korzystali z nich przyrecytacji, ale także tworzyli na ich podstawie kolejneegzemplarze.Ręczne przepisywanie Koranu kontynuowano aż dowynalezienia prasy drukarskiej i rozpowszechnienia się,dzięki rewolucji przemysłowej, produkcji papieru. Wtedy rozpoczęto drukowanie Koranu, a wraz z rozwojemtechnik doskonalono też sposób drukowania Koranu.Dziś drukowane egzemplarze Koranu są tak rozpowszechnione, iż można je znaleźć w każdym domu, każdymmeczecie, każdej bibliotece i każdej księgarni. Dziśkażdy człowiek możne nabyć piękny egzemplarz Koranuniezależnie, gdzie i w jakiej części świata przebywa.Jak czytać Koran?Sama księga mówi: „recytuj wyraźnie Koran” (73:4),co oznacza melorecytację wolną i rytmiczną; lekturęzwracającą uwagę na znaczenie czytanej treści. KiedyKoran jest czytany w ten sposób, wtedy nawiązywana

20 Wstępjest dwustronna relacja czytającego z Księgą. Staje sięon wezwaniem, lub słowem, Boga i z każdym wersetemserce czytającego odpowiada na to wezwanie. Gdy w Koranie wspominany jest majestat Boga, całą osobę czytającego przenika doświadczenie Jego wielkości; gdy sąwymieniane boskie błogosławieństwa, serce czytającegoprzepełnia wdzięczność; kary napawają go bojaźnią; zaśopisany w Koranie porządek sprawia, iż doznania te łącząsię w pełnię, a czytający staje się poddany swemu Panatym samym wypełniając ten boski porządek.Wahiduddin Khan, New Delhi, styczeń 2009 r.skhan@goodwordbooks.com

21Sura 1 Al-FatihaOtwierająca1W Imię Boga Miłosiernego, Litościwego!Chwała Bogu, Panu światów, 3 Miłosiernemu i Litościwemu, 4 Królowi Dnia Sądu. 5 Oto Ciebie czcimy i Ciebieprosimy o pomoc. 6 Prowadź nas drogą prostą, 7 Drogątych, których obdarzyłeś dobrodziejstwami, nie zaś tych,na których jesteś zagniewany, i nie tych, którzy błądzą.2Sura 2 Al-BaqaraKrowaW Imię Boga Miłosiernego, Litościwego!1Alif. Lam. Mim.To jest Księga – nie ma co do tego żadnej wątpliwości– droga prosta dla bogobojnych; 3 dla tych, którzy wierząw to, co skryte, którzy odprawiają modlitwę i rozdająz tego, w co ich zaopatrzyliśmy; 4 i dla tych, którzy wierzą w to, co tobie zesłaliśmy, i w to, co zostało zesłaneprzed tobą; oni wierzą mocno w życie ostateczne. 5 Tacysą na drodze prostej, danej im od ich Pana, i oni będąszczęśliwi.6Zaprawdę, tym, którzy nie wierzą, jest wszystko jedno, czy ty ich ostrzegasz, czy nie ostrzegasz, oni i tak nieuwierzą. 7 Bóg nałożył pieczęć na ich serca i na ich słuch,2

22Sura 2 Al-Baqaraa na ich oczach położył zasłonę. Dla nich kara będziestraszna.8Wśród nich są tacy, którzy mówią: „Wierzymyw Boga i w Dzień Ostatni!” Lecz oni wcale nie są wierzącymi. 9 Oni usiłują oszukać Boga i tych, którzy wierzą,lecz oszukują tylko siebie samych; oni tego nie pojmują.10W ich sercach jest choroba, a Bóg jeszcze powiększaich chorobę. Spotka ich kara bolesna za to, że kłamią.11A kiedy im mówią: „Nie szerzcie zepsucia na ziemi!”,oni mówią: „My tworzymy tylko dobro!” 12 Czyżby?Zaprawdę, oni szerzą zgorszenie i nie są tego świadomi!13A kiedy im mówią: „Uwierzcie tak, jak wierzą ci ludzie!”,oni mówią: „Czyż my mamy wierzyć, jak wierzą głupcy?” Czyżby? Zaprawdę, to oni są głupcami, lecz oni niewiedzą! 14 A kiedy spotykają tych, którzy wierzą, mówią:„My wierzymy!” A kiedy są sami ze swoimi szatanami,to mówią: „My przecież jesteśmy z wami. My sobie tylkożartujemy!” 15 Bóg zażartuje z nich i przedłuży ich trwanie w buncie, w którym wędrują na oślep. 16 To są ci, którzykupili błądzenie za drogę prostą; nie przyniósł im jednakkorzyści ich handel i nie znaleźli się na drodze prostej.17Oni są podobni do tego, który zapalił ogień, a kiedyogień oświetlił to, co było wokół niego, Bóg zabrał imświatło i pozostawił ich w ciemnościach, tak iż nie mogliwidzieć. 18 Głusi, niemi i ślepi – oni nie zawrócą. 19 Albodo chmury burzowej na niebie – w niej są ciemności,grzmot i błyskawica. Oni, obawiając się śmierci, wkładają palce w swoje uszy przed piorunami. Bóg obejmujeniewiernych. 20 Błyskawica omal nie odbiera im wzroku.

Krowa23Za każdym razem, kiedy ona daje im światło, oni idąw nim; a kiedy ogarnia ich ciemność, oni się zatrzymują. Jeśliby zechciał Bóg, to zabrałby im słuch i wzrok.Zaprawdę, Bóg jest nad każdą rzeczą wszechwładny!21O ludzie! Czcijcie waszego Pana, Który was stworzył, jak i tych, którzy byli przed wami! – być może,wy będziecie bogobojni! 22 On jest Tym, Który uczyniłdla was ziemię posłaniem, niebo – budowlą. On spuściłz nieba wodę i sprawił, że dzięki niej wyrosły owoce jakozaopatrzenie dla was. Nie dawajcie więc Bogu równych,skoro wy wiecie. 23 A jeśli pozostajecie w wątpliwościwobec tego, co zesłaliśmy Naszemu słudze, to przynieście surę podobną do tego i wezwijcie waszych świadków,poza Bogiem, jeśli jesteście prawdomówni! 24 A jeśli tegonie uczynicie – a wy nigdy tego nie uczynicie – to bójciesię Ognia – a paliwem jego będą ludzie i kamienie – któryzostał przygotowany dla niewiernych. 25 I zwiastuj radosną wieść tym, którzy uwierzyli i czynili dobre dzieła,iż dla nich będą Ogrody, gdzie w dole płyną strumyki.Ilekroć są zaopatrywani w jakiekolwiek owoce z nich, onimówią: „To jest to, co otrzymywaliśmy kiedyś!”, albowiem to, co otrzymują, jest bardzo podobne. Będą tam mielimałżonki czyste i będą tam przebywać na wieki.26Zaprawdę, Bóg się nie wstydzi przytoczyć jakopodobieństwo komara lub czegoś znaczniejszego. A ci,którzy wierzą, wiedzą, że to jest prawda od ich Pana. A ci,którzy nie wierzą, mówią: „Cóż to chciał Bóg wyrazićprzez to podobieństwo?” Przez nie On sprowadza z drogiwielu i prowadzi drogą prostą wielu. Lecz On sprowadza

24Sura 2 Al-Baqaraprzez to z drogi tylko ludzi bezbożnych. 27 Ci, którzynaruszają przymierze Boga, chociaż je przedtem uroczyście potwierdzili; ci, którzy przecinają to, co Bóg nakazałzłączyć, i ci, którzy szerzą zgorszenie na ziemi – oniwszyscy poniosą stratę. 28 Jakże możecie nie wierzyćw Boga? Byliście umarłymi, a On dał wam życie; potemsprowadzi na was śmierć i znowu da wam życie; wtedydo Niego zostaniecie sprowadzeni. 29 On jest Tym, Którystworzył dla was wszystko to, co jest na ziemi. Następniezwrócił się ku niebu i ukształtował je w siedem niebios.On jest o każdej rzeczy wszechwiedzący!30I oto powiedział twój Pan do aniołów: „Ja umieszczę na ziemi namiestnika”. Oni powiedzieli: „Czy Tyumieścisz na niej tego, kto będzie szerzył na niej zepsuciei będzie przelewał krew, kiedy my głosimy Twoją chwałęi głosimy Twoją świętość?” Powiedział: „Zaprawdę, Jawiem to, czego wy nie wiecie!”31I On nauczył Adama wszystkich imion, potemprzedstawił wszystkie stworzenia aniołom, mówiąc: „Obwieśćcie Mi ich imiona, jeśli jesteście prawdomówni!”32Oni powiedzieli: „Chwała Tobie! My nie mamy żadnej innej wiedzy poza tym, czego nas nauczyłeś. Ty,zaprawdę, jesteś Wszechwiedzący, Mądry!” 33 On powiedział: „O Adamie! Obwieść im ich imiona!” A kiedy Adamim obwieścił ich imiona, powiedział Pan: „Czyż wam niepowiedziałem? Ja znam to, co skryte, w niebiosach i naziemi, i Ja wiem, co wy ujawniacie i co skrywacie”.34A kiedy powiedzieliśmy do aniołów: „Oddajciepokłon Adamowi!”, oni oddali pokłon, z wyjątkiem Ib-

Krowa25lisa. On odmówił, wbił się w pychę i znalazł się wśródniewiernych. 35 I powiedzieliśmy: „O Adamie! Zamieszkajcie, ty i twoja małżonka, w Ogrodzie i jedzcie jegoowoce dowolnie, skąd chcecie: lecz nie zbliżajcie się dotego drzewa, bo znajdziecie się między niesprawiedliwymi!” 36 Wtedy szatan spowodował, że potknęli się o nie,i wyprowadził ich z tego stanu, w którym się znajdowali. I powiedzieliśmy im: „Idźcie precz! Wy będzieciewrogami jedni dla drugich! Będziecie mieli stałe miejscepobytu na ziemi i używanie do pewnego czasu”. 37 Wtedy otrzymał Adam od swojego Pana pewne słowa i Onzwrócił się ku niemu. Albowiem On jest Przebaczający,Litościwy! 38 Powiedzieliśmy: „Idźcie precz stąd wszyscy! Lecz przyjdzie do was ode Mnie droga prosta. A ci,którzy pójdą po Mojej drodze prostej nie będą się lękaći nie będą się smucić”. 39 A ci, którzy nie uwierzyli i zakłamstwo uznali Nasze znaki, będą mieszkańcami Ognia;oni tam będą przebywać na wieki.40O synowie Izraela! Wspominajcie Moje dobrodziejstwa, którymi was obdarzyłem, i wypełniajcie wiernieMoje przymierze, wtedy i Ja będę wypełniał wasze przymierze. I bójcie się Mnie! 41 Wierzcie w to, co Ja zesłałem,potwierdzając prawdziwość tego, co wy posiadacie; i niebądźcie pierwszymi wśród tych, którzy w to nie wierzą!I nie sprzedajcie Moich znaków za niską cenę! I bójcie sięMnie! 42 I nie ubierajcie prawdy w fałsz! I nie ukrywajcieprawdy, skoro przecież wiecie! 43 Odprawiajcie modlitwęi dawajcie jałmużnę; skłaniajcie się z tymi, którzy sięskłaniają! 44 Czy będziecie nakazywać ludziom dobroć,

26Sura 2 Al-Baqaraa zapominać o sobie samych? Wy przecież recytujecieKsięgę. Czy nie rozumiecie? 45 Proście o pomoc w cierpliwości i w modlitwie! Zaprawdę, to jest trudna rzecz,ale nie dla ludzi pokornych, 46 którzy myślą, że spotkająswego Pana i że do Niego powrócą.47O synowie Izraela! Wspominajcie Moje dobrodziejstwa, którymi was obdarzyłem! Zaprawdę, Ja waswyniosłem ponad światy! 48 I bójcie się Dnia, kiedydusza nie będzie mogła zapłacić niczym za drugą duszę,i nie będzie przyjęte jej wstawiennictwo; ani nie będzieprzyjęta żadna równowartość i nikt nie otrzyma wspomożenia! 49 I oto wybawiliśmy was od ludzi Faraona,którzy nakładali na was ciężką karę, zabijali waszychsynów, a pozostawiali przy życiu wasze kobiety. W tymjest dla was wielkie doświadczenie od waszego Pana.50Oto rozdzieliliśmy dla was morze i wyratowaliśmy was,a zatopiliśmy lud Faraona na waszych oczach. 51 A kiedyzawarliśmy przymierze z Mojżeszem na czterdzieścinocy, wtedy, w czasie jego nieobecności, wzięliście sobiecielca, i staliście się niesprawiedliwi! 52 Potem jednakprzebaczyliśmy wam. Być może, będziecie wdzięczni!53Oto daliśmy Mojżeszowi Księgę i rozróżnienie; byćmoże, wy pójdziecie drogą prostą! 54 Powiedział Mojżeszdo swego ludu: „O ludu mój! Wyrządziliście niesprawiedliwość samym sobie, wybierając cielca. Nawróćcie sięwięc do waszego Stwórcy, i zabijajcie się! Tak będzie dlawas lepiej w obliczu waszego Stwórcy, i On się ku wamnawróci. Zaprawdę, On jest Przebaczający, Litościwy!”55Kiedy powiedzieliście: „O Mojżeszu! My ci nie uwierzy-

Krowa27my, dopóki nie zobaczymy Boga na jawie”, wtedy poraziłwas piorun na oczach wszystkich. 56 Potem wskrzesiliśmywas, po waszej śmierci. Być może, będziecie wdzięczni!57I ocieniliśmy was białym obłokiem, i spuściliśmy nawas mannę i przepiórki: „Jedzcie wspaniałe rzeczy,w które was zaopatrzyliśmy!” Oni nie Nam wy

Koran określa to mianem ma'rifa - poznanie prawdy (5:83). Koran podkreśla też wagę poznania prawdy przez człowieka w wymiarze jej wypełnienia. Dopiero to umożliwia człowiekowi osiągnięcie prawdziwej wiary w Boga. Kiedy nie ma tego wypełnienia, nie ma też i wiary. Wstęp