Transcription
§Çfl Œ—( §) Ù3 ÿ¡Èfl Œ‚ Á„UÃÊ œÊŸ-‚ê ÊŒ §—«UÊÚ0 œ 㺠ȧ Ê U—‚„U-‚ê ÊŒ §— lÈêŸø㺠—ÁŒÀ‹Ë ‚ S Χà §ÊŒ Ë( UÊÁc Uÿ UÊ¡œÊŸË ˇÊ òÊ Ô , ÁŒÀ‹Ë ‚fl §Ê U—)(2013-2014)
(π) §Çfl Œ— §Ê‡Ê §——‚Áøfl—, ÁŒÀ‹Ë-‚ S ΧÃ- §ÊŒ Ë( UÊÁc Uÿ- UÊ¡œÊŸË-ˇÊ òÊ Ô , ÁŒÀ‹Ë‚fl §Ê U—)ISBN:978-81-925829-9-3 Õ -‚ S § UáÊ Ô —ß SflË ‚ŸÔ 2013 (1000 Ãÿ—) ÍÀÿ Ô —250 M§åÿ §ÊÁáÊ ÊÁ#SÕÊŸ Ô — §Ê‡ÊŸ-Áfl ʪ—ÁŒÀ‹Ë-‚ S ΧÃ- §ÊŒ Ë( UÊÁc Uÿ- UÊ¡œÊŸË-ˇÊ òÊ Ô , ÁŒÀ‹Ë‚fl §Ê U—)å‹ÊÚ U ‚ 0-5, Êá« UflÊ‹ÊŸ Ô , § UÙ‹’ʪ٠Ÿª U Ô ,ŸflŒ „U‹Ë-110005ŒÍ U Ê· — 011-23635592, 23681835,23555676 ŸÈ ‚ — delhisanskritacademy@gmail.com Ⱥ §——«UÊ‹Ú Á»§ŸÁ ̋ UÙª ÊÁ»§Ä‚—4ß /7, Ê’‹Ê Á’ÁÀ« Uª—, Êá« UflÊ‹ÊŸÁflSÃÊ U—,ŸflŒ „U‹Ë-110055ŒÍ U Ê· — 011-23593541
§Çfl Œ—(ª) ‚ê ÊŒ §Ëÿ Ô ŸÈ¡ÊŸÊ §ûÊ ÿÊ §ûÊ ÿÁfl’ÙœŸ È US‚ U ‡Ê UË U- Ÿ- Êà ÙÛÊÁÂʜŸ Ÿ ÿ‡üÊ ÿS‚Êœ § ôÊÊŸ π‹È fl ŒÙ ŸÊ – ÊŸflÊŸÊ U üÊhÊ Ê¡Ÿ fl Œ— ‚ªÊ Uê ÊŒlÊflÁœ ôÊÊŸŒË Ÿ ¡ªŒ ŒË ÿŸÔ Á § åÿÁŸfl øŸËÿÃÿÙ § UÙÃËÁà ŸÊòÊ ‚ ‡Êÿ—– UQ§ÜøÊòÊó àÿˇÊ áÊÊŸÈÁ àÿÊ flÊ ÿSÃÍ ÊÿÙ Ÿ Áfllà – à ÁflŒÁãà fl Œ Ÿ ÃS ÊŒ fl ŒSÿ fl ŒÃÊH ŸÊÁŒ-ÁŸœŸÙ ÁŸàÿÙ sÔÿ Ôó ôÊÊŸSÿÊŸÊÁŒÁŸœŸàflʌˇfl U flàflÊìÊ– Ÿ Á„U ôÊÊŸÁ Œê Õ ÃÿÊ §ŒÊÁøŒÁ ‚ Èà là – ÁŸÁ ûÊ ÊŒÊÿ Á„U Ê § K ÊåŸÙÁà ÃÃÔ – ÿÛÊÙà là Ÿ ÃŒ ÁflŸ‡ÿÁÖ à Uà ÊŒÁflŸÊ‡Ê UÁ„UÃàflÊÖôÊÊŸSÿ ÁŸàÿàfl Á‚h fl– fl ŒSÿ ôÊÊŸSflM§ àflÊŒÿ Á ÁŸàÿ fl– UÃpóß ‡fl U fl— πÀflÿ Ô – ß ‡fl UÙ Á„U ÁŸàÿ—– ÁŸàÿSÿ ‚Ê âÿ Á ÁŸàÿ fl flÁÖfl ŒSÿ ø ‡fl U‚Ê âÿÊ ŒÈà ÛÊàflÊŒ fl ŒÙ Á ÁŸàÿ—– UQ § øÊòÊó ŸÊÁŒÁŸœŸÊ ÁŸàÿÊ flʪÈà‚ÎCUÔ Ê Sflÿê ÈflÊ– ÊŒı fl Œ ÿË ÁŒ ÿÊ ÿ× ‚flÊ — flûÎ Êÿ—H¡ÒÁ ÁŸ UåÿòÊóÁŸàÿSÃÈ SÿÊŒ Œ‡Ê ŸSÿ UÊÕ àflÊÃÔ ó Ífl Ë Ê ‚Ê 1.1.18 SÿÊÕZ Œ‡Ê ÿŸÔ „UÁ· Œÿʟ㌠ʄUó““ÁflŸÊ‡Ê UÁ„UÃàflÊë¿UéŒÙ ÁŸàÿÙ ÁSÃ, §S ÊŒ -Œ‡Ê ŸSÿ UÊÕ àflÊÃÔ– Œ‡Ê ŸSÿÙìÊÊ UáÊSÿ USÿÊÕ SÿôÊÊ ŸÊÕ àflÊÃÔ , ‡ÊéŒSÿÊÁŸàÿàfl ŸÒfl flÁÖ ãÿÕÊ ÿ ªÙ-‡ÊéŒÊÕÙ SÃËàÿÁ ôÊÊ ÁŸàÿ Ÿ ‡ÊéŒ Ÿ ÁflÃÈ ÿÙÇÿÙ ÁSÖ ÁŸàÿàfl ‚Áà ôÊÊåÿ-ôÊÊ §ÿÙÁfl l ÊŸàflÊÃỖ ‚fl ÃÃỖ ‚XÔUà SÿÊÃỖ–””ó §Çfl ŒÊÁŒ Êcÿ ÍÁ §Ê fl ŒÁŸàÿàflÁfl·ÿ—flÒ‡Ê Á· § §Ê U— §áÊʌ٠åÿòÊó““ÃŒ fløŸÊŒÊ AÊÿSÿ Ê Êáÿ Ô ””ó1.1.3 ÕÊ ÃóỖ ÃÿÙœ ‡fl UÿÙfl øŸÊŒ œ SÿÒfl § UáÊËÿàfl Ÿ Áà ʌŸÊŒË‡fl UáÊÒflÙQ§àflÊìÊÊêŸÊÿSÿ Ê Êáÿ ÁŸàÿàfl Ÿ SflË §Êÿ –Ô‚Ù ÿ ‚ ‚Ê U‚Ê UÙ fl ŒÙ ŸÊ ‡fl UʟȪ„ UÁflª „U— ÁªZ U¡Sà ‚Ë UÊ Íÿ ‚àflÒ §ÁŸc UÃÿÊ Áfl UÊÁ¡Ã ÁŸ ‹ Õ Á· SflÊã× ‹ Á §‹ ªflÃÊ ’ rÊÔáÊÊ ŒËÿà – ÁS ãà‚ª ÁÇŸ-flÊÿÈ- ÊÁŒàÿ- ÁXÔU U‚Ê „U·Ë áÊÊ Áfl ‹ ã× § UáÊ ‚ ÊŒÊÁÿ– UflÊøÊòÊ ŸÈ—ó ÁÇŸflÊÿÈ UÁflèÿSÃÈ òÊÿ ’ rÊÔ ‚ŸÊß Ô– ŒÈŒÙ„U ÿôÊÁ‚hKÕ ÇÎ ÿ¡È— ‚Ê ‹ˇÊáÊ ÔH Ô ó1.13““ äÿÊ ÿÊ Ê‚ Á ÃÏŸ Ô Á‡Ê‡ÊÈ UÊÁXÔU U‚— §Áfl—H””ó ŸÈ0 2.2.151ÁŸ¡ªÊŒÊòÊ ‚Ê Åÿ §Ê U— §Á ‹—ó““ÁŸ¡‡ÊÄàÿÁ ÿQ §— Sfl× Ê Êáÿ Ô –”” ÕÊ Ã Ô fl ŒÊŸÊ ˇfl USÿ ÁfllÊÅÿÊÿÊ— SflÊ ÊÁfl §‡ÊQ §— § UàflÊÃÔ Sfl× Ê Êáÿ ÁŸàÿàfl@SflË §Êÿ – UûÊ U Ë Ê ‚ÊÿÊ flÊŒ UÊÿáÊÙ åÿ ÃŒ fl º �Ô ”” 1.13– Êl‡ÊVÔU UÊøÊÿÙ SÿÊÕ fl ÿÊøÅÿıó““ §Çfl ŒÊŒ — ‡ÊÊSòÊSÿÊŸ §ÁfllÊSÕÊŸÙ ’Î Á„UÃSÿ ŒË flÃÔ ‚flÊ ÕÊ fllÙÁß— ‚fl ôÊ §À Sÿ ÿÙÁŸ— §Ê UáÊ ’ rÊÔ–””fl ŒÊ— πÀflÎÁ· ÈπÁŸS‚ÎÃàflÊŒÎÁ·‚ÎCUÔ Ê fl §·ËáÊÊ@ ŸÈcÿàflÊŒ fl ŒÊ Á ŸÈcÿ áÊËÃÊ- fl ÁÃ
(ÉÊ)ÿ¡Èfl Œ—‚ê ÊŒ §Ëÿ Ô Ÿ ‡ÊVÔUŸËÿ Ô– UQ§ Á„U fl ŒÊ flÒ ôÊÊŸ ÿÊ—– ŸÈcÿÊáÊÊ ôÊÊŸª „UáÊflÎÁûÊ— ŸÒÁ ÁûÊÄÿ fl– ‚Ê Êãÿ ÿfl„UÊ U Á à ôÊÊŸÁŸÁ ûÊ ãà UáÊ Ÿ ôÊʟʪ ªÁà ‹ ãà , Á § ÈŸfl ̧ŒÁŸ ª Ë UÃûflôÊÊŸÁfl·ÿ – ÃÙ ôÊÊŸÁŸÁ ûÊàfl ŸÁ §Á@ÁÛÊÁ ûÊ fl‡ÿ SflË § UáÊËÿ Ô – ÃûÊÈ U ‡fl U fl ÁflÃÈ ˇÊ à ÃSÿÒfl ‚fl ôÊÊŸ ÿàflÊÃÔ ‚ §‹ôÊÊŸÒ §‡Ê UáÊàflÊìÊ– §Ù ÿ fl ŒÙ ŸÊ àÿÁS ŸÔ Áfl·ÿ ‚ÁãàÊ flÒ Í UËÁáÊ ‚ ‡ÊÿSπÁ‹ÃÊÁŸ– §øŸ ÃòÊ §ÊàÿÊÿŸÙQ §— Ê ÊáÿÊã ãòÊ’ ÊrÊÔáÊÿÙfl ̧ŒŸÊ œ ÿ Ê ŸÁãÃ, U ø ÃÁŒÃ UÁ· fløŸ Ê Êáÿ’‹Êã ãòÊ Êª‚ Á„UÃÊ flfl Œàfl ŸÊÁÃDÔUãà – ÁmÃËÿ à ÊáÊÿÛÊÊ„U „UÁ· Œÿʟ㌗󓓟 ’ ÊrÊÔáÊÊŸÊ fl Œ‚ ôÊÊ ÁflÃÈ „ UÁÖ ȧ×? È UÊáÊ ÁÄUÊ‚‚ ôÊ §àflÊŒ fl Œ ÿÊÅÿÊŸàflÊŒÎÁ·Á L§Q§àflÊŒŸË‡fl UÙQ§àflÊÃÔ §ÊàÿÊÿŸÁ ÛÊÒ § Á·Á fl Œ ‚ ôÊÊÿÊ SflË Î§ÃàflÊã ŸÈcÿ’ÈÁh UÁøÃàflÊìÊ ÁÖ””ó §Çfl ŒÊÁŒ Êcÿ ÍÁ §Ê-fl Œ‚ ôÊÊÁfløÊ U—Ÿ ’ ÊrÊÔáÊÊÁŒª ãÕ Ácflfl fl Œ cflÁ ŸÊ ‚ʌ·ÿŒ‡Ê ŸÊŒ à ·Ê ‚ ÊŸàfl Á‚hKÁÖ ÃòÊ ÿÊÁŸ’ ÊrÊÔáʪ ãÕ ·È ŸÊ ÊÁŸ ÃÊÁŸ ‹ıÁ § §ÊÁŸ M§ UÊÁŸ, ÿÊÁŸ ø fl Œ ·È ÃÊÁŸ π‹È ÿıÁª §ÊÁŸ, ’ ÊrÊÔáʪ ãÕÒ UflÒfl SflË § UáÊÊÛÊÊòÊ Sfl à ˇÊ ÊÌٷ—– ÿÕÊ Á„Uó ;k ;Æq"ka t enfiXus% d ';ifiL; ;k;Æq"ke A;íÆsos"kqfi ;k;qÆ"ka rÂkfis¿vLrq ;k;Æq"ke AAUóÿ¡È0 3.62ßàÿÊÁŒ ãòÊ ·È ¡ ŒÇãÿÊÁŒŸÊ ÊÁŸ Ÿ ‹ıÁ § §ŸÊ ‚ ÊŸÊãÿÒÁÄUÊÁ‚ §ÊÁŸ ‚ÁãÃ, Á ÃÈÿıÁª §Êãÿ fl– Uëÿà øÊòÊ ’ ÊrÊÔáÊ Ÿó““øˇÊÈfl Ò ¡ ŒÁÇŸ §Á·ÿ ŒŸ Ÿ ¡ªÃÔ ‡ÿàÿÕÙ ŸÈà ÃS ÊìÊˇÊÈ¡ ŒÁÇŸ §Á·—–””ó‡ÊÃ Õ §Êá«U Ô 8– äÿÊÿ— 1– ’ ÊrÊÔáÊ Ô 2– §Áá«U §Ê 3““ §‡ÿ Ù flÒ Í§ —, ÊáÊÙ flÒ Í§ —–””ó‡ÊÃ Õ §Ê 0 7– 0 5– ’ Ê0 1– §0 5,7 fl òÊ ŒÎ‡ÿà ÿìÊˇÊÈ UòÊ ¡ ŒÁÇŸ‚ ôÊ § ÊáÊp §‡ÿ ÊÅÿ—– ªflÊŸÔ ÃÜ¡Á‹ UÁ „UÊ Êcÿ ‹ıÁ § §flÒÁŒ §‡ÊéŒÊŸÔ SÃÈflŸÔ flÒÁŒ §‡ÊéŒàfl Ÿ ãòÊ ÊªSÕÊŸ fl‡ÊéŒÊŸÈ SÕÊ ÿÁÖ ÃlÕÊó““ §·Ê ‡ÊéŒÊŸÊ Ô? ‹ıÁ § §ÊŸÊ flÒÁŒ §ÊŸÊ@– ÃòÊ ‹ıÁ § §ÊSÃÊflŒ ªı U‡fl— ÈL§·Ù „USÃË ‡Ê ȧÁŸ Î̧ªÙ ’ ÊrÊÔáÊ ßÁÃ, flÒÁŒ §Ê— πÀflÁ ”” ‡ÊÛÊÙ Œ flË, ß· àflÙîÊ ̧ àflÊ0, ÁÇŸ Ë« U È UÙÁ„Uà Ô0 , ÇŸ ÊÿÊÁ„UflËÃÿ 0-ßÁÖ ÃSà § ÊáÊÒÁ UŒ ÁŸ‡øËÿà ÿã ãòÊ Êª fl fl Œ‚ ôÊ § ßÁÖ’„ÈU §Ê‹ÃÙ fl ŒÊŸÊ ‚æ UÅÿÊ ÊÁüÊàÿ fl UËflÁûÊ ÍÿÙ ÃflÒ àÿ Ô – ÃòÊ §øŸ ÁòÊàfl Ô , U øøÃÈc Ufl ‚ÁXÔU Uãà – ÁòÊ ˇÊÁüÊÃÊ— π‹Èó““ ÁÇŸflÊÿÈ UÁflèÿSÃÈ òÊÿ ’ rÊÔ ‚ŸÊß Ỗ0””Hó ŸÈ0 1.23““òÊÿÙ fl ŒÊ ¡ÊÿãÖ ÇŸ § Çfl Œ—, flÊÿÙÿ ¡flÈ Œ —, ‚ÍÿÊ Ã Ô ‚Ê fl Œ—–””ó‡Ê0 11.5.8.3““ŸÊŸÎÇfl ŒÁflŸËÃSÿ ŸÊÿ¡ÈflŒ œÊÁ UáÊ—– ŸÊ‚Ê fl ŒÁflŒÈ·— ‡ÊÄÿ fl ÊÁ·ÃÈ H Ô ””ó UÊ ÊÿáÊ 4.3.29
‚ê ÊŒ §Ëÿ Ô ÿ¡Èfl Œ—(æU) ßàÿÊÁŒª ãÕfløŸ Ê Êáÿ Ÿ Sfl à º UÿÁãÖ ßà U øó““øÃÈflŒ ̧ ÁflÁj’ r ÊÔÁ ’ Êr ÊÔáÊÒ „ UÁ· Á — ÙQ§ÊÁŸ ÿÊÁŸ fl Œ ÿÊÅÿÊŸÊÁŸ ÃÊÁŸ ’ ÊrÊÔáÊÊŸËÁÔ”Hó ÿÊ § UáÊ „UÊ Êcÿ 5.1.1““ §Çÿ¡È— ‚Ê ÊÕfl áÿ ·Ê ÿÊNUÁÇøÃÈáÊÊZ fl ŒÊŸÊ ÊŸÈ Í ÿ á ÊÙ Ô Í fl È — SflÁ UÁà ÿÊNUÃÿ—–””óªÙ0’ Ê0 1.17““ÃòÊÊ UÊ §Çfl ŒÙ ÿ¡ÈflŒ — ‚Ê fl ŒÙ Õfl flŒ —–””ó È0 U0 1.5““ §Çfl Œ— ‚Ê fl Œp ÿ¡ÈflŒ p Êá«Ufl—, Õfl flŒ p ÃÕÊ ‚fl ‡ÊÊSòÊÊÁáÊ øÒfl Á„UH””ó „UÊ Ê Uà ‚ Ê fl ÁáÊ 11.32ßàÿ flê §Ê U §ÊÁáÊ Êáʪ ãÕfløŸÊÁŸ Sfl à ٷáÊÊÿÙ SÕÊ ÿÁãÖ Ê ÊÃÃÙ ÃòÊ ‚WÔUÿÊ ŒflÒ àÿŒ‡Ê Ÿ Á Ÿ ÃûflÁflŒÙ òÊ Áfl ÈsÁÔ ãÖ flSÃÈÃÙ UøŸÊ‡ÊÒ‹Ë Œ Ÿfl ŒÊSòÊÿ—, Áfl·ÿ Œ Ÿ ø øàflÊ U—– UQ § sÔòÊ ¡ÒÁ ÁŸŸÊó““à ·Ê Ϊ Ô ÿòÊÊÕ fl‡Ê Ÿ ÊŒ ÿflSÕÊ–””ó Ë0 2.1.35““ªËÁÃ·È ‚Ê ÊÅÿÊ–””ó Ë0 2.1.36““‡Ê · ÿ¡È—–””ó Ë0 2.1.37 ÕÊ Ã Ô ÿòÊ ÕÊ ŸÈÁflœÊÁÿŸË ÊŒ ÿflSÕÊ ÃòÊ § Ô §, ÿòÊ ªÊÿŸ‡ÊÒÀÿÊ ãòÊ SÃÈÁÃSÃòÊ ‚Ê , ÿòÊøóÃÊèÿÊ Á ÛÊàfl ÃòÊ ÿ¡ÈÁ UÁà ôÊ ÿ Ỗ– ‚fl cflÁ fl Œ ·È ãÿÙ ãÿ ãòÊ‚ Êfl ‡ÊÙ ŒÎ‡ÿà – ÃSÿÒÃŒ fl §Ê UáÊ ÁSà ÿÃÔó ÿÙ ÿÙ ãòÊÙ ÿÿÊ ÿÿÊ ‡ÊÒÀÿÊ SÃÍÿà ‚ ‚ ãòÊSÃSÿÊSÃSÿÊ— ‡ÊÒÀÿÊ— Sfl §Ëÿ‚ ôÊÿÊ Á œËÿà –fl ŒÊŸÊ øÃÈc Ũfl ˇÊ Áfl·ÿ Œ flÊüÊËÿà – §Çÿ¡È— ‚Ê ÊÕflÊ áÊÙ ôÊÊŸ § Ù Ê‚ŸÁflôÊÊŸ ŒÊìÊàflÊ U—‚ãÃËÁà ÁflŒÈ·Ê ÊÁSÕÁ×–Ã Ë øàflÊ UÙ fl ŒÊ Í‹ÃÙ Á UflÁûÊ ÃÊ Á ÿÊÅÿÊ÷ÊÊπÊ Œ Ÿ ’„ÈU‡ÊÊπÊ— ‚ ¡ÊÿãÖ UQ §ø ÃÜ¡Á‹ŸÊó““ §‡Êà äflÿÈ ‡ÊÊπÊ—, ‚„Udflà Ê ‚Ê fl Œ—, §Áfl ‡ÊÁÃœÊ ’Ê flÎëÿ Ô , ŸflœÊÕfl áÊÙfl Œ—–””ó( ÿÊ0 0 Ê0 S ‡ÊÊÁqÔU §)fl ŒÊŸÊ ‡ÊÊπÊ‚WÔUÿÊÁfl·ÿ ÁflŒÈ·Ê äÿ ‚È’„ÈUà U flÒ àÿ ÁŸÃ UÊ Á U‹ˇÿà – flÿ òÊ ÊáÊÁ‡Ê UÙ Í·áÊÃÊ ªÃ ŒÿÊŸãŒfløŸ ÊáÊàfl ŸÙŒ œÁ UcÿÊ —ó““ÇÿÊ U„U ‚ı ‚ûÊÊß ‚ fl ŒÙ §Ë ‡ÊÊπÊ,¡Ù fl ŒÙ §Ë ÿÊÅÿÊŸ „ÒU, U× ÊáÊ ÊŸÃÊ „Í U–””óSfl ãà ÿÊ ãà ÿ §Ê‡Ê òÊ Œÿʟ㌠ŸÙQ § ‚#Áfl ‡ÊàÿÁœ Ò§ §ÊŒ‡Ê‡Ê ÅÿÊÁ ÃÊ fl Œ‡ÊÊπÊSÃŒ ÿÊÅÿÊŸÊÁŸ– ÃÒ— ‚„U Í‹ÊÁŸ øÃÈ UÙ fl ŒÊŸÔ ‚ ÿÈÖÿ §ÁòÊ ‡ÊŒÁœ Ò§ §ÊŒ‡Ê‡ÊÃÁ ÃÊ ¡Êÿãà ‚‡ÊÊπÊ fl ŒÊ—– ‚ flŒÃËŒ à ÃÜ¡Á‹ à Ÿ– flÁàflÿ ‚æ UÅÿÊ ÃÜ¡Á‹ §Ê‹ ‚È‹ Ê, U Ÿ ŒÊŸË ‹èÿà – ÃìÊÊÁ ŸÊÁŸflÊÿZ ÿÃÔ ÃÜ¡‹ — ʪÁ ßÿàÿ flÊ‚ËÃÔ ‚æ UÅÿÊ fl Œ‡ÊÊπÊŸÊ Ô – ÿÊÅÿÊŸÊŸÊ ŸÈcÿ ΧÃàflÊÛÊÒ §ÁSÕÁÃSà ·ÊÁ àÿÊÁSÕÁà UflʇÊæ UÄÿÁSÕÁÃÁ UÁà ŸÙ Á×– ‡ÊÊπÊŸÊ Ã Ÿ Œ Ÿ Ÿ Í‹Sÿ fl ŒøÃÈc UÿSÿSflM§ ëÿÈÁà UʇÊVÔUŸËÿÊ– ‡ÊÊπÊ ŒSÃÈ SÃÈÁà §Ê UÁfl‡Ê ·¡ Œ fl SÃıÁÖfl Œ ·Í ‹èÿ ÊŸÊãÿÎÁ·ŸÊ ÊÁŸ § Á ÁŸªÍ UÊÕ Êfl ÈŒ ÊflÿÁãÖ §Á·‡Ê錗 ““ §·Ë ªÃı””ßàÿS ÊÃÔ ÃıŒÊÁŒ §ÊŒ œÊÃÙ— ““ßªÈ œÊÃÔ Á §ÃÔ ””ó( UáÊÊ0 4.120) ßÁà ‚ÍòÊ áÊ “ßŸÔ ” àÿÿ ΧÃ
(ø)ÿ¡Èfl Œ—‚ê ÊŒ §Ëÿ Ô Á‚h ÿÁÖ ªÃ SòÊÿÙ ÕÊ flÁãÃóôÊÊŸ ª Ÿ ÊÁ#‡ø ÁÖ à Ÿ §Á·‡ÊéŒSÿ ÿÈà ÁûÊ‹èÿÙ Õ ßàÕ S»È§ UÁÃó §·Áà ¡ÊŸÊÁà ªë¿UÁà ÊåŸÙÁà ‚ §Á·—, ãòÊÊÕ º c UÊ– UÊœÊ §ÊãÃŒ flÙ òÊó““ §Á·— ÈÁ Ñ Uª— §·Áà ÊåŸÙÁà ‚flÊ Ÿ Ô ãòÊÊŸÔ ôÊÊŸ Ÿ ‡ÿÁà ‚ ‚Ê U Ê UflÊ ßÁÖ””ó‡ÊéŒ §À ºÈ̋ „UÁ· ÿÊS §Ù òÊÊ„Uó““ §Á·Œ ‡ Ê Ÿ ÊÃÔ , SÃÙ ÊŸÔ ŒŒ‡Ê à ÿı ãÿfl—– ÃŒ ÿŒ ŸÊ S à Sÿ ÊŸÊŸÔ ’ r ÊÔSflÊÿêèflèÿÊŸ· Ã Ô Ã §·ÿÙ fl SÃŒ §·ËáÊÊ Ô §Á·àfl Ô– ””óÁŸL§Q § 2.11““‚ÊˇÊÊÃÔ §Î Ãœ Ê áÊ §·ÿÙ ’ Ífl—È ””óÁŸL§Q § 1.10ßàÿ fl ÁflÁflœ ÊáÊÒôÊÊ ÿà ÿŒ §Á·‡ÊéŒÙ ãòʺ CUÔÁ U ÿÖÈ ÿà , Ÿ ÈŸ— ãòÊ §ûÊ Á U– fl Œ· Í ‹èÿ ÊŸÊ §Á·‡ÊéŒÊSÃûÊã ãòÊÊÕ º c ÏáÊÊ fl ôÊÊà ÿÊ—– §øŸ ÁflmÊ ‚Ù òÊ Áfll ÊŸÊÁŸ §Á·flÊø § ŒÊãÿÁ ÿıÁª §Êãÿ fl ãÿãà – Áà ãòÊ ÃòÊ ŒÎCUÔ Á· Œ Ÿ Ãã ãòÊSÿ Œ flÃÊÿÊ ÁSà §Á‡øŒÊãà U— ‚ê’㜗– ãòÊSÿ ÿÙ ‡ÊÙ ãÿÊ ˇÊÿÊÁœ § „Uûfl‡ÊÊ‹Ë flÁÃ, ‚ πÀflSÿ Áà ÊlÙ Áfl·ÿÙ Œ flÃÊàfl Ÿ ôÊÊÿà – Áà ãòÊ ÁŸÿÃÁ· Œ Ÿ ôÊÊÃÈ ‡ÊÄÿà ÿÃÔ §Ã ٠ʪ٠ãòÊSÿ Áœ §Ã U’‹ ÊÁªÁÖ ÿÕÊ Á„Uó’x΄v jw UªA xÁøv̧Á w— ‡ÊxÈ v̋ §áwÊ Œ fl ‡ÊÊx Áøv·Êw– x UvmÊw¡ ‚Á œÊxŸÊv ÿwÁflDK Ux flvà Êwfl § ŒËÁŒÁ„Hó‚Ê 0 Ê0 0 4.3 Sÿ ãòÊSÿ §Á·— ÃÎáÊ ÊÁáÊ—, Œ flÃÊ øÊÁÇŸ—, ÇŸ — ‚Á 㜟 òÊ fláÿ à – §Ù ŸÈ π‹ÈÃÎáÊ ÊáÊ U U— ‡ÊÄŸÈÿÊŒ ÁÇŸ ‚êÿªÔ ŒË ÁÿÃÈ ?Ô §Á·-Œ flÃÿÙ USàÿòÊ §Á‡øŒãÿÙ ãÿÊ ˇÊ— ‚„U¡—‚ê’㜗– ÃÕÊ øó‚ ÊÒ Á'ø hSÃÊ Ò Ÿ ‚ ÁflfiÁflC— ‚ Ê Ã UÓÊ Á'ø 㟠‚ ŒfiÈ„Êà –ÿ ÿÊ fi '‡ø ÛÊ ‚ Ê flË ÿ ÓÊ ÁáÊ ôÊÊ ÃË Á'ø à‚ãÃÊ Ò Ÿ ‚ ÎfiáÊË×Hó §0 10.117.9 òÊ §Á·Á ˇÊÈ— Œ flÃÊ ø œŸÊÛʌʟ ‡Ê ‚Ê– ÍflZ πÀflòÊ ‚ÊXÔUàÿ Ô – ÿÕÊ Á„U §Á‡øŒ Á ˇÊÈ—œŸÊÛʌʟ Á„U ÊŸ ‚êÿ Ô §ÃÿÊ flªë¿UÁà Ÿ ÃÕÊãÿ— §Á‡øÃÔ – ßàÕ ‚È ÿQ§ flÒÃŒ ÿŒ fl ŒSÕŒ flÃÁ· ŒÊŸÊ Á ÕÙ ÁSà §Á‡øŒ ªÍ Uà UÙ Á ‚È‚XÔU× ‚ê’ãœÁfl‡Ê ·Ù ÿ Ÿ fl ŒÊ‡ÊÿÙ ÁœªãÃÈ ‚È‡Ê §—–‚Áãà flÒ fl Œ ·È Ê ÃÎáÊÊŒ ’ rÊÔ ÿ ãÃ Í UÿÙ Áfl·ÿÊ— ‚ÍòÊàfl Ÿ ‚Ȫ ÁÕÃÊ—– Ÿ sÔÀ œ‚— flÙfl ŒÊÕ SflÊ USÿ ÊSflÁŒÃÈ – Ô ÁŸÿà Á㺠ÿÊ— üÊ ‡ÊË‹Ê ÿÙª ôÊÊ fl ’Èœfl UÊ ÁŸª UàŸÊ § USÿ ª Ë UËŒ ‡ÊÊŒ ÁflÁflœÊÁŸ ôÊÊŸ UàŸÊÁŸ ‚ ÈŒœ UÁãÖ ÃÁS ŸÔ ‚XÔU ÿȪº c UÊ „UÁ· Œÿʟ㌗ ‚æŨ ÁˇÊåÿ fl ŒÁfllÊÁfl·ÿÊŸÔ ’ flËÁÃó““fl Œ· È m Áfll flûÊ Ã , UÊ UÊ ø ÁÖ ÃòÊ ÿÿÊ ÎÁÕflËÃÎáÊ Ê Uèÿ §Î Áà ÿ ãÃÊŸÊ ŒÊÕÊ ŸÊ ôÊÊŸ Ÿ ÿÕÊflŒÈ §Ê Uª „UáÊ Á §ÿà ‚Ê UÙëÿà – ÿÿÊ øʌ·ÿÊÁŒÁfl‡Ê ·áÊÿÈQ § ‚fl ‡ÊÁQ§ Œ ’ rÊÔ ÁflôÊÊÿà ‚Ê UÊ–””ó §Çfl ŒÊÁŒ Êcÿ ÍÁ §Êfl ŒÁfl·ÿÁfløÊ U— UʇÊéŒ Ÿ ‚flÊ Á ıÁà §ÁfllÊóÁflôÊÊŸ §‹Ê §ı‡Ê‹ÊÁŒM§ Ê ‚æ UªÎsÔà – UʇÊéŒ Ÿ ø ÊäÿÊÁà §Ë ÁfllÊ ªÎsÃÔ – U ÿÙ UÃÿÙÁfl lÿÙ— ‚êÿªÔ ôÊÊŸÊŒ fl ŸÈ¡¡ÁŸ‚Ê»§Àÿ Ô– ÃŒÈQ§ ÿ¡ÈÁ·ó
‚ê ÊŒ §Ëÿ Ô ÿ¡Èfl Œ—(¿U ) fo ka pkfofi ka p ;Lr}snks Hk;fi§l gAvfofi ;k eÆ R;qa rh RokZ fo ;k e rfie'uqrsAAUóÿ¡Èfl Œ— 40.14ÁfllÊ πÀflòÊ ÊäÿÊÁà §Ë ÁfllÊ, ÁfllÊ ø ıÁà §Ë ÁfllÊ– ªflÊŸÔ fl ŒÙ ÁŸÁŒ ‡ÊÁà ÿŒ ÿÙÁ„U §fl‹Ê ıÁà §Ë fl ÁfllÊ È ÊSà ŸÍŸ ‚Ù äÿÊà ÁfllÊ ãà UáÊ Áflfl § Í UÙ ‹éœ‡ÊÊÁãà §‡ø Áπl ÊŸÙ ãœãà — Áfl‡ÊÁÖ ÿ‡øÊ‚ı §fl‹Ê Ô äÿÊà fl ÁfllÊ È ÊSà ‚ ÃÈ Áflfl §„UÃSÃÃÙ Á „UÊãœÃ — Áfl‡ÊÁÖ UQ § Á„U ÃÃÔ óv UèkUre % iz fofi'k 'Ur ;sU ¿UlfiEHkwfreqÆiklfi rsArrk s Hkw;fi¿U bo rs rek s ;¿UUm lEHkfiwR;kú jRrk%AAUóÿ¡Èfl Œ— 40.9fl ŒSÿ ôÊÊŸ ÿàflÊŒ ß ‡fl UÙŒ flàflÊìÊ fl ŒÊäÿÿŸ ŸÈ¡Ò UÁŸflÊÿ ÃÿÊ § UáÊËÿÁ Áà ‡ÊÊSòÊÁflŒ—–‚àSflÁ ‚fl ·È ôÊÊŸ ·È Ÿ sÔ §ÁS ÛÊ fl §Ê‹ ‚flÊ ÁáÊ ôÊÊŸÊÁŸ ÿȪ ÃÔ ÊŒÈ flÁãÃó ŸÈcÿÊáÊÊ ÃÕÊ §ûÊÈZ Êäÿ àfl ŸÊ‚Ê âÿÊ Ã, Ô ‚fl ôÊÊŸÊŸÊ ‚fl ŒÊ Ê‚ÁXÔU §àflÊ ÊflÊÃÔ ‚fl ŒÊ ‚ ÈÁøà § UŸ‚Ê ª ÿ ÊflÊìÊ– ÃÙ ÿŒ ÿÖôÊÊŸ ÊŒÈ Í ÿ ÿflNUÁà ʪà fl à Ô, ÃÃÔ ÃÖôÊÊŸ ¡ªÁhÃÊÿʪ ‚ UáÊËÿ Ô – à ߌ ÈQ §‚flÒ — fl‡ÿ fl ŒÙ äÿ ÿ ßÁÖ ÃÜ¡Á‹ UòÊ áÊÁÃó““’ ÊrÊÔáÊ Ÿ ÁŸc §Ê UáÊÙ œ — ·«UXUÔ Ù fl ŒÙ äÿ ÿÙ ôÊ ÿpH”” ŸÈ UåÿòÊÊ„Uó““fl ŒÙ Áπ‹Ù œ ‹Í S ÎÁÇÊË‹ ø ÃÁmŒÊ Ô– ÊøÊ U‡øÒfl ‚ÊœÍŸÊ Êà ŸSÃÈÁCÔU U fl øH””ó ŸÈ0 2.6ÃÕÊ ø Œ Á ófl ŒÊŸœËàÿ fl Œı flÊ fl Œ flÊÁ ÿÕÊ § Ô– Áflå‹ÈÃ’ rÊÔøÿÙ ªÎ„USÕÊüÊ ÊÁfl‡Ê ÃH Ôó ŸÈ0 3.2fl Œ ·È ÿ¡È UÊÅÿÙ fl Œ‡øàflÊÁ U‡ÊŒäÿÊÿ‚ ÁãflÃÙ Áfl‹‚ÁÖ ‡ÊÈÄ‹ ΧcáÊ Œ ŸÊSÿ Õ Ã—‡ÊÊπÊÁmÃÿ È ‹èÿà – ‡ÊÈÄ‹‡ÊÊπÊ ÿÊôÊflÀÄÿflÊ¡‚Ÿ ÿËàÿåÿÈëÿà Sfl ÿÙQȧÿÊ ôÊflÀÄÿ flÊ¡‚Ÿ ÿSÿ‚ ôÊÿÊ ‹éœ‚ ôÊàflÊÃÔ – ‡ÊÈÄ‹ ΧcáÊ àÿÿ ‚ ôÊÊ ŒSÃòÊ ’ ÊrÊÔáÊÊ ‡ÊSÿ ‚Œ Êfl ÊflàflÊÃÔ Á §ÿà – à Á ‡ÊÊπ ŸÒ §‡ÊÊπÊ‚È Áfl Q§Ê— ‚ÁãÖÃÊ‚È §ŸÁë¿ÈUÄ‹‡ÊÊπÊäÿÊÁÿŸÊ äÿÁ㌟ÊÅÿ ŸÊøÊÿ ̧áÊ äÿÊåÿ ÊŸÊ ‡ÊÊπÊ ÊäÿÁ㌟ËàÿÈëÿà – SÃÈÃÙ ÿ §Ê‡ÿ ÊŸÙ ÿ¡Èfl ŒÙ Sÿ fl ‡ÊÊπÊÿÊ flûÊ Ã –ÿ¡È·Ù Áfl·ÿ— § œ ÊŸ—– ÊüÊ øÃÈCUÔÿSÿ, øÊÃÈflá ÿ Sÿ, UÊôÊ—, Áœ §ÊÁ UáÊÊ Ô, § øÊÁ UáÊÊ Ô, ¡ÊÿÊ—, ÊÁ UflÊÁ U §‚ŒSÿÊŸÊ ø àÿÊŒËŸÊ §ûÊ ÿÊ §ûÊ ÿÁŸŒ ‡ ÊŸ òÊ S CÔUÃÿÊ Á §ÿà – ‚àÿÁ øÃÈáÊÊ Á fl ŒÊŸÊ ôÊÊŸ § Ù Ê‚ŸÁflôÊÊŸ ÿàfl “ ÊœÊãÿ Ÿ ÿ Œ ‡Ê—” ßàÿÁ œÊŸ § UáÊãÿÊÿ ʪ á Ê øÃÈcfl · È Áfl·ÿ ·ÈÿSÿ ÿòÊ fl Œ ÊœÊãÿ à Ÿ ‚ fl Œ— ‚ ôÊÊÿà – ÿ¡È UÁ ÁflÁ„UÃÊÁflÁ„Uà §ÊÿÊ áÊÊ ÁflœÊÿ §àflÊÃÔ § œ ÊŸÁ àÿÈëÿà –ÿ¡Èfl ŒÙ ÿ ÿôÊÿʪÊÁŒÁ §ÿÊ §‹Ê ÊŸÈ UÙœ Ÿ ãòÊÉÊÁ UÃàflÊÃÔ ãflÕ ŸÊ Ê, Œ fl Í¡Ê‚ ªÁà § UáʌʟÊlÕ §Êl¡Ã ÁŸ c ÛÊ—– §ªÔ Á — SÃÈflÁãà ÿ¡ÈÁ ÿ ¡ãÃËÁà Ì ÿÈà ûÊ —–‚Ù ÿ ÿ¡Èfl Œ— øàflÊÁ U‡ÊŒ(40)äÿÊÿÉÊÁ U× ÁòʇÊÃÙûÊ UÁòÊ(303)Á UŸÈflÊ Ò§ÁŸ ’h—
(¡)ÿ¡Èfl Œ—‚ê ÊŒ §Ëÿ Ô Üø‚#àÿÈûÊ ÒU §ÙŸÁfl ‡ÊÁÇÊÃ(1975) Á à §Áá«U §ÊÁ Áá«U× 29625 ‡ÊéŒÒ U‹ Χ×, 88875Á ÃÊˇÊ ÒU— ‚ flÁ‹Ã‡ø–flSÃÈÃÙ ÿ¡Èfl Œ ÊŸfl‚ Ê¡ §ÀÿÊáÊÊÕZ fláÊÊ üÊ ÿflSÕÊÁŸŒ ‡Ê §ÊÁÃÁ U
ÒÁ ÁŸ uåÿòÊó sÿÊÕz Œ‡Ê ÿŸÔ „uÁ· Œÿʟ㌠ʄuó ó1.1.3 ÁÇŸflÊÿÈ uÁflèÿsÃÈ òÊÿ ’ rÊÔ ‚ŸÊß Ô – ŒÈŒÙ„u ÿôÊÁ‚hkÕ ÎÇÿ¡È— ‚Ê ‹ˇÊáÊ ÔÔ h ó1.13 uûÊ u Ë Ê ‚ÊÿÊ flÊŒ uÊÿáÊÙ åÿ ÃŒ fl º uÿÛÊÈflÊŒó ““‡ÊÊsòÊÿÙÁŸàflÊÃÔ ”” 1.13–
