Transcription
Çrémad-Bhagavad-Gétä
Table of ContentsTransliteration And Pronunciation Guide . iGétä Dhyäna Çlºkäù . iii1. Arjuna-Viñäda-Yºgaù .12. Säìkhya-Yºgaù .103. Karma-Yºgaù .234. Jïäna-Yºgaù .315. Karma-Sannyäsa-Yºgaù .396. Ätma-Saàyama-Yºgaù .457. Jïäna-Vijïäna-Yºgaù .548. Akñara-Parabrahma-Yºgaù .609. Räjavidyä-Räjaguhya-Yºgaù.6510. Vibhüti-Yºgaù .7111. Viçvarüpa-Sandarçana-Yºgaù .7912. Bhakti-Yºgaù .8913. Kñ¹trakñ¹trajïa-Vibhäga-Yºgaù .9314. Guëatraya-Vibhäga-Yºgaù .10015. Puruñºttama-Präpti-Yºgaù .10516. Daiväsura-Sampad-Vibhäga-Yºgaù .10917. Çraddhätraya-Vibhäga-Yºgaù .11418. Mºkña-Sannyäsa-Yºgaù .119Gétämähätmyam .133Gétä Ärati.138Gétäsäram .140
Transliteration And Pronunciation Guide omHome uck éFeetFòhaGodhood%uPut[ëaThunder üPooltta(Close to) Think\åRigwtha(Close to) Pathetic§è(Long å)dda(Close to) Father ÿ*xdha(Close to) )phaSapphireAaEauCowbbaButA aà/ð **ÉbhaAbhorA i
aHedgehog (Note(Close to) World1) edAa (ä)Unpronounced A (a)Note 1: “ÿ” Itself is sometimes used.* No English Equivalent** Nasalization of the preceding vowel*** Aspiration of preceding vowel. ii'
Gétä Dhyäna Çlºkäù Äm Çré Paramätman¹ Namaù Gétä Dhyäna Çlºkäùºm pärthäya pratibºdhitäà bhagavatänäräyaë¹na svayaàvyäs¹na grathitäà puräëamuninämadhy¹ mahäbhäratam advaitämåta-varñiëéà bhagavatémañöädaçädhyäyinéàamba tväm anusandadhämibhagavadgét¹ bhavadv¹ñiëém 1 namº'stut¹ vyäsa viçäla buddh¹phulläravindäyata patran¹tra y¹natvayä bhärata taila pürëaùprajvälitº jïäna mayaù pradépaù 2 prapanna pärijätäyatºtrav¹traika päëay¹ jïänamudräya kåñëäyagétämåtaduh¹ namaù 3 vasud¹va sutaà d¹vaàkaàsa cäëüra mardanam d¹vaké paramänandaàkåñëaà vand¹ jagadgurum 4 iii
bhéñmadrºëataöä jayadrathajalägändhära nélºtpaläçalyagrähavaté kåp¹ëa vahanékarë¹na v¹läkulä açvatthäma vikarëa ghºramakaräduryºdhanävartinésºttérëä khalu päëòavai raëanadékaivartakaù k¹çavaù 5 päräçarya vacassarºjamamalaàgétärtha gandhºtkaöaànänäkhyänaka k¹saraà harikathäsambºdhanä bºdhitam lºk¹ sajjana ñaöpadairaharahaùp¹péyamänaà mudäbhüyät bhärata paìkajaà kalimalapradhvaàsinaù çr¹yas¹ 6 mükaà karºti väcälaàpaìguà laìghayat¹ girim yat kåpä tamahaà vand¹paramänanda mädhavam 7 çäntäkäraà bhujagaçayanaàpadmanäbhaà sur¹çaàviçvädhäraà gaganasadåçaàm¹ghavarëaà çubhäìgam iv
Gétä Dhyäna Çlºkäùlakñmékäntaà kamalanayanaàyºgihåddhyänagamyaàvand¹ viñëuà bhavabhayaharaàsarva lºkaikanätham 8 yaà brahmävaruë¹ndrarudramarutaùstunvanti divyaiù stavaiùv¹daiù säìgapadakramºpaniñadaiùgäyanti yaà sämagäù dhyänävasthita tadgat¹na manasäpaçyanti yaà yºginaùyasyäntaà na vidussuräsuragaëäùd¹väya tasmai namaù 9 näräyaëaà namaskåtyanaraïcaiva narºttamam d¹véà sarasvatéà vyäsaàtatº jayamudéray¹t 10 saccidänandarüpäyakåñëäyäkliñöakärië¹ namº v¹däntav¹dyäyagurav¹ buddhisäkñië¹ 11 sarvºpaniñadº gävaùdºgdhä gºpälanandanaù pärthº vatsaù sudhérbhºktädugdhaà gétämåtaà mahat 12 v
gétäçästramidaà puëyaàyaù paöh¹t prayataù pumän viñëºù padamaväpnºtibhaya-çºkädi varjitaù 13 ¹kaà çästraà d¹vaképutragétaà¹kº d¹vº d¹vaképutra ¹va ¹kº mantrastasya nämäni yänikarmäpy¹kaà tasya d¹vasya s¹vä 14 ºà çré kåñëäya paramätman¹ namaù vi
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ Äm Çré Paramätman¹ Namaù Atha Prathamº'dhyäyaù Arjuna-Viñäda-Yºgaùdhåtaräñöra uväca dharmakñ¹tr¹ kurukñ¹tr¹samav¹tä yuyutsavaù mämakäù päëòaväçcaivakimakurvata saïjaya 1 saïjaya uväca dåñövä tu päëòavänékaàvyüòhaà duryºdhanastadä äcäryamupasaìgamyaräjä vacanamabravét 2 paçyaitäà päëòuputräëämäcärya mahatéà camüm vyüòhäà drupadaputr¹ëatava çiñy¹ëa dhématä 3 atra çürä mah¹ñväsäùbhémärjunasamä yudhi yuyudhänº viräöaçcadrupadaçca mahärathaù 4 dhåñöak¹tuçc¹kitänaùkäçiräjaçca véryavän purujitkuntibhºjaçcaçaibyaçca narapuìgavaù 5 1
Çrémad-Bhagavad-Gétäyudhämanyuçca vikräntaùuttamaujäçca véryavän saubhadrº draupad¹yäçcasarva ¹va mahärathäù 6 asmäkaà tu viçiñöä y¹tännibºdha dvijºttama näyakä mama sainyasyasaïjïärthaà tänbravémi t¹ 7 bhavänbhéñmaçca karëaçcakåpaçca samitiïjayaù açvatthämä vikarëaçcasaumadattistathaiva ca 8 any¹ ca bahavaù çüräùmadarth¹ tyaktajévitäù nänäçastrapraharaëäùsarv¹ yuddhaviçäradäù 9 aparyäptaà tadasmäkaàbalaà bhéñmäbhirakñitam paryäptaà tvidam¹t¹ñäàbalaà bhémäbhirakñitam 10 ayan¹ñu ca sarv¹ñuyathäbhägamavasthitäù bhéñmam¹väbhirakñantubhavantaù sarva ¹va hi 11 2
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥtasya saïjanayanharñaàkuruvåddhaù pitämahaù siàhanädaà vinadyºccaiùçaìkhaà dadhmau pratäpavän 12 tataù çaìkhäçca bh¹ryaçcapaëavänakagºmukhäù sahasaiväbhyahanyantasa çabdastumulº'bhavat 13 tataù çv¹tairhayairyukt¹mahati syandan¹ sthitau mädhavaù päëòavaçcaivadivyau çaìkhau pradadhmatuù 14 päïcajanyaà håñék¹çaùd¹vadattaà dhanaïjayaù pauëòraà dadhmau mahäçaìkhaàbhémakarmä våkºdaraù 15 anantavijayaà räjäkuntéputrº yudhiñöhiraù nakulaù sahad¹vaçcasughºñamaëipuñpakau 16 käçyaçca param¹ñväsaùçikhaëòé ca mahärathaù dhåñöadyumnº viräöaçcasätyakiçcäparäjitaù 17 3
Çrémad-Bhagavad-Gétädrupadº draupad¹yäçcasarvaçaù påthivépat¹ sºubhadraçca mahäbähuùçaìkhändadhmuù påthakpåthak 18 sa ghºñº dhärtaräñöräëäàhådayäni vyadärayat nabhaçca påthivéà caivatumulº vyanunädayan 19 atha vyavasthitändåñövädhärtaräñörän kapidhvajaù pravått¹ çastrasampät¹dhanurudyamya päëòavaù 20 håñék¹çaà tadä väkyamidamäha mahépat¹ arjuna uväca s¹nayºrubhayºrmadhy¹rathaà sthäpaya m¹'cyuta 21 �n kairmayä saha yºddhavyamasmin raëasamudyam¹ 22 yºtsyamänänav¹kñ¹'haàya ¹t¹'tra samägatäù dhärtaräñörasyadurbuddh¹ùyuddh¹ priyacikérñavaù 23 4
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥsaïjaya uväca ¹vamuktº håñék¹çaùguòäk¹ç¹na bhärata s¹nayºrubhayºrmadhy¹sthäpayitvä rathºttamam 24 bhéñmadrºëapramukhataùsarv¹ñäà ca mahékñitäm uväca pärtha paçyaitänsamav¹tänkurüniti 25 taträpaçyatsthitänpärthaùpitènatha pitämahän �stathä 26 çvaçuränsuhådaçcaivas¹nayºrubhayºrapi tänsamékñya sa kaunt¹yaùsarvänbandhünavasthitän 27 kåpayä parayä''viñöaùviñédannidamabravét arjuna uväca dåñöv¹maà svajanaà kåñëayuyutsuà samupasthitam 28 5
Çrémad-Bhagavad-Gétäsédanti mama gäträëimukhaà ca pariçuñyati v¹pathuçca çarér¹ m¹rºmaharñaçca jäyat¹ 29 gäëòévaà sraàsat¹ hastättvakcaiva paridahyat¹ na ca çaknºmyavasthätuàbhramatéva ca m¹ manaù 30 nimittäni ca paçyämiviparétäni k¹çava na ca çr¹yº'nupaçyämihatvä svajanamähav¹ 31 na käìkñ¹ vijayaà kåñëana ca räjyaà sukhäni ca kià nº räjy¹na gºvindakià bhºgairjévit¹na vä 32 y¹ñämarth¹ käìkñitaà naùräjyaà bhºgäù sukhäni ca ta im¹'vasthitä yuddh¹präëäàstyaktvä dhanäni ca 33 äcäryäù pitaraù puträùtathaiva ca pitämahäù mätuläù çvaçuräù pauträùçyäläù sambandhinastathä 34 6
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥ¹tänna hantumicchämighnatº'pi madhusüdana api trailºkyaräjyasyah¹tºù kià nu mahékåt¹ 35 nihatya dhärtaräñörännaùkä prétiù syäjjanärdana päpam¹väçray¹dasmänhatvaitänätatäyinaù 36 tasmännärhä vayaà hantuàdhärtaräñöränsvabändhavän svajanaà hi kathaà hatväsukhinaù syäma mädhava 37 yadyapy¹t¹ na paçyantilºbhºpahatac¹tasaù kulakñayakåtaà dºñaàmitradrºh¹ ca pätakam 38 kathaà na jï¹yamasmäbhiùpäpädasmännivartitum kulakñayakåtaà dºñaàprapaçyadbhirjanärdana 39 kulakñay¹ praëaçyantikuladharmäù sanätanäù dharm¹ nañö¹ kulaà kåtsnamadharmº'bhibhavatyuta 40 7
praduñyanti kulastriyaù stréñu duñöäsu värñë¹yajäyat¹ varëasaìkaraù 41 saìkarº narakäyaivakulaghnänäà kulasya ca patanti pitarº hy¹ñäàluptapiëòºdakakriyäù 42 dºñair¹taiù kulaghnänäàvarëasaìkarakärakaiù utsädyant¹ jätidharmäùkuladharmäçca çäçvatäù 43 utsannakuladharmäëäàmanuñyäëäà janärdana narak¹'niyataà väsaùbhavatétyanuçuçruma 44 ahº bata mahatpäpaàkartuà vyavasitä vayam yadräjyasukhalºbh¹nahantuà svajanamudyatäù 45 yadi mämapratékäramaçastraà çastrapäëayaù dhärtaräñörä raë¹ hanyuùtanm¹ kñ¹mataraà bhav¹t 46 8
1. Arjuna-Viñäda-Yºgaḥsaïjaya uväca ¹vamuktvä'rjunaù saìkhy¹rathºpastha upäviçat visåjya saçaraà cäpaàçºkasaàvignamänasaù 47 ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsubrahmavidyäyäà yºgaçästr¹ º näma prathamº'dhyäyaù 9
Çrémad-Bhagavad-Gétä Äm Çré Paramätman¹ Namaù Atha Dvitéyº'dhyäyaù Säìkhya-Yºgaùsaïjaya uväca taà tathä kåpayä''viñöamaçrupürëäkul¹kñaëam viñédantamidaà väkyamuväca madhusüdanaù 1 çré bhagavänuväca kutastvä kaçmalamidaàviñam¹ samupasthitam anäryajuñöamasvargyamakértikaramarjuna 2 klaibyaà mä sma gamaù pärthanaitattvayyupapadyat¹ kñudraà hådayadaurbalyaàtyaktvºttiñöha parantapa 3 arjuna uväca kathaà bhéñmamahaà saìkhy¹drºëaà ca madhusüdana iñubhiù pratiyºtsyämipüjärhävarisüdana 4 gurünahatvä hi mahänubhävänçr¹yº bhºktuà bhaikñyamapéha lºk¹ 10
2. Säìkhya-Yºgaḥhatvärthakämäàstu gurünihaivabhuïjéya bhºgän rudhirapradigdhän 5 na caitadvidmaù katarannº garéyaùyadvä jay¹ma yadi vä nº jay¹yuù yän¹va hatvä na jijéviñämaùt¹'vasthitäù pramukh¹ dhärtaräñöräù 6 kärpaëyadºñºpahatasvabhävaùpåcchämi tväà dharmasammüòhac¹täù yacchr¹yaù syänniçcitaà brühi tanm¹çiñyast¹'haà çädhi mäà tväà prapannam 7 na hi prapaçyämi mamäpanudyätyacchºkamucchºñaëamindriyäëäm aväpya bhümävasapatnamåddhaàräjyaà suräëämapi cädhipatyam 8 saïjaya uväca ¹vamuktvä håñék¹çaàguòäk¹çaù parantapaù na yºtsya iti gºvindamuktvä tüñëéà babhüva ha 9 tamuväca håñék¹çaùprahasanniva bhärata s¹nayºrubhayºrmadhy¹viñédantamidaà vacaù 10 11
Çrémad-Bhagavad-Gétäçré bhagavänuväca açºcyänanvaçºcastvaàprajïävädäàçca bhäñas¹ gatäsünagatäsüàçcanänuçºcanti paëòitäù 11 na tv¹vähaà jätu näsaàna tvaà n¹m¹ janädhipäù na caiva na bhaviñyämaùsarv¹ vayamataù param 12 d¹hinº'sminyathä d¹h¹kaumäraà yauvanaà jarä tathä d¹häntarapräptiùdhérastatra na muhyati 13 mäträsparçästu kaunt¹yaçétºñëasukhaduùkhadäù ägamäpäyinº'nityäùtäàstitikñasva bhärata 14 yaà hi na vyathayanty¹t¹puruñaà puruñarñabha samaduùkhasukhaà dhéraàsº'måtatväya kalpat¹ 15 näsatº vidyat¹ bhävaùnäbhävº vidyat¹ sataù ubhayºrapi dåñöº'ntaùtvanayºstattvadarçibhiù 16 12
2. Säìkhya-Yºgaḥavinäçi tu tadviddhiy¹na sarvamidaà tatam vinäçamavyayasyäsyana kaçcitkartumarhati 17 antavanta im¹ d¹häùnityasyºktäù çarériëaù anäçinº'pram¹yasyatasmädyudhyasva bhärata 18 ya ¹naà v¹tti hantäraàyaçcainaà manyat¹ hatam ubhau tau na vijänétaùnäyaà hanti na hanyat¹ 19 na jäyat¹ mriyat¹ vä kadäcitnäyaà bhütvä bhavitä vä na bhüyaù ajº nityaù çäçvatº'yaà puräëaùna hanyat¹ hanyamän¹ çarér¹ 20 v¹dävinäçinaà nityaàya ¹namajamavyayam kathaà sa puruñaù pärthakaà ghätayati hanti kam 21 väsäàsi jérëäni yathä vihäyanaväni gåhëäti narº'paräëi tathä çaréräëi vihäya jérëänianyäni saàyäti naväni d¹hé 22 13
Çrémad-Bhagavad-Gétänainaà chindanti çasträëinainaà dahati pävakaù na cainaà kl¹dayantyäpaùna çºñayati märutaù 23 acch¹dyº'yamadähyº'yamakl¹dyº'çºñya ¹va ca nityaù sarvagataù sthäëuùacalº'yaà sanätanaù 24 avyaktº'yamacintyº'yamavikäryº'yamucyat¹ tasmäd¹vaà viditvainaànänuçºcitumarhasi 25 atha cainaà nityajätaànityaà vä manyas¹ måtam tathä'pi tvaà mahäbähºnaivaà çºcitumarhasi 26 jätasya hi dhruvº måtyuùdhruvaà janma måtasya ca tasmädaparihäry¹'rth¹na tvaà çºcitumarhasi 27 avyaktädéni bhütänivyaktamadhyäni bhärata avyaktanidhanäny¹vatatra kä parid¹vanä 28 14
2. Säìkhya-Yºgaḥäçcaryavatpaçyati kaçcid¹namäçcaryavadvadati tathaiva cänyaù äçcaryavaccainamanyaù çåëºtiçrutvä'py¹naà v¹da na caiva kaçcit 29 d¹hé nityamavadhyº'yaàd¹h¹ sarvasya bhärata tasmätsarväëi bhütänina tvaà çºcitumarhasi 30 svadharmamapi cäv¹kñyana vikampitumarhasi dharmyäddhi yuddhäcchr¹yº'nyatkñatriyasya na vidyat¹ 31 yadåcchayä cºpapannaàsvargadväramapävåtam sukhinaù kñatriyäù pärthalabhant¹ yuddhamédåçam 32 atha c¹ttvamimaà dharmyaàsaìgrämaà na kariñyasi tataù svadharmaà kértià cahitvä päpamaväpsyasi 33 akértià cäpi bhütänikathayiñyanti t¹'vyayäm sambhävitasya cäkértiùmaraëädatiricyat¹ 34 15
�syant¹ tväà mahärathäù y¹ñäà ca tvaà bahumataùbhütvä yäsyasi läghavam 35 aväcyavädäàçca bahünvadiñyanti tavähitäù nindantastava sämarthyaàtatº duùkhataraà nu kim 36 hatº vä präpsyasi svargaàjitvä vä bhºkñyas¹ mahém tasmäduttiñöha kaunt¹yayuddhäya kåtaniçcayaù 37 sukhaduùkh¹ sam¹ kåtväläbhäläbhau jayäjayau tatº yuddhäya yujyasvanaivaà päpamaväpsyasi 38 ¹ñä t¹'bhihitä säìkhy¹buddhiryºg¹ tvimäà çåëu buddhyä yuktº yayä pärthakarmabandhaà prahäsyasi 39 n¹häbhikramanäçº'stipratyaväyº na vidyat¹ svalpamapyasya dharmasyaträyat¹ mahatº bhayät 40 16
2. Säìkhya-Yºgaḥvyavasäyätmikä buddhiù¹k¹ha kurunandana bahuçäkhä hyanantäçcabuddhayº'vyavasäyinäm 41 yämimäà puñpitäà väcaàpravadantyavipaçcitaù v¹davädaratäù pärthanänyadastéti vädinaù 42 kämätmänaù svargaparäùjanmakarmaphalapradäm kriyäviç¹ñabahuläàbhºgaiçvaryagatià prati 43 bhºgaiçvaryaprasaktänäàtayä'pahåtac¹tasäm vyavasäyätmikä buddhiùsamädhau na vidhéyat¹ 44 traiguëyaviñayä v¹däùnistraiguëyº bhavärjuna nirdvandvº nityasattvasthaùniryºgakñ¹ma ätmavän 45 yävänartha udapän¹sarvataù samplutºdak¹ tävänsarv¹ñu v¹d¹ñubrähmaëasya vijänataù 46 17
ä phal¹ñu kadäcana mä karmaphalah¹turbhüùmä t¹ saìgº'stvakarmaëi 47 yºgasthaù kuru karmäëisaìgaà tyaktvä dhanaïjaya siddhyasiddhyºù samº bhütväsamatvaà yºga ucyat¹ 48 dür¹ëa hyavaraà karmabuddhiyºgäddhanaïjaya buddhau çaraëamanvicchakåpaëäù phalah¹tavaù 49 buddhiyuktº jahätéhaubh¹ sukåtaduñkåt¹ tasmädyºgäya yujyasvayºgaù karmasu kauçalam 50 karmajaà buddhiyuktä hiphalaà tyaktvä manéñiëaù janmabandhavinirmuktäùpadaà gacchantyanämayam 51 yadä t¹ mºhakalilaàbuddhirvyatitariñyati tadä gantä'si nirv¹daàçrºtavyasya çrutasya ca 52 18
2. Säìkhya-Yºgaḥçrutivipratipannä t¹yadä sthäsyati niçcalä samädhävacalä buddhiùtadä yºgamaväpsyasi 53 arjuna uväca sthitaprajïasya kä bhäñäsamädhisthasya k¹çava sthitadhéù kià prabhäñ¹takimäséta vraj¹ta kim 54 çré bhagavänuväca prajahäti yadä kämänsarvänpärtha manºgatän ätmany¹vätmanä tuñöaùsthitaprajïastadºcyat¹ 55 duùkh¹ñvanudvignamanäùsukh¹ñu vigataspåhaù vétarägabhayakrºdhaùsthitadhérmunirucyat¹ 56 yaù sarvatränabhisn¹haùtattatpräpya çubhäçubham näbhinandati na dv¹ñöitasya prajïä pratiñöhitä 57 19
Çrémad-Bhagavad-Gétäyadä saàharat¹ cäyaàkürmº'ìgänéva sarvaçaù indriyäëéndriyärth¹bhyaùtasya prajïä pratiñöhitä 58 viñayä vinivartant¹nirähärasya d¹hinaù rasavarjaà rasº'pyasyaparaà dåñövä nivartat¹ 59 yatatº hyapi kaunt¹yapuruñasya vipaçcitaù indriyäëi pramäthéniharanti prasabhaà manaù 60 täni sarväëi saàyamyayukta äséta matparaù vaç¹ hi yasy¹ndriyäëitasya prajïä pratiñöhitä 61 dhyäyatº viñayänpuàsaùsaìgast¹ñüpajäyat¹ saìgätsaïjäyat¹ kämaùkämätkrºdhº'bhijäyat¹ 62 krºdhädbhavati sammºhaùsammºhätsmåtivibhramaù småtibhraàçät buddhinäçaùbuddhinäçätpraëaçyati 63 20
2. indriyaiçcaran ätmavaçyairvidh¹yätmäprasädamadhigacchati 64 prasäd¹ sarvaduùkhänäàhänirasyºpajäyat¹ prasannac¹tasº hyäçubuddhiù paryavatiñöhat¹ 65 nä'sti buddhirayuktasyana cäyuktasya bhävanä na cäbhävayataù çäntiùaçäntasya kutaù sukham 66 indriyäëäà hi caratäàyanmanº'nuvidhéyat¹ tadasya harati prajïäàväyurnävamivämbhasi 67 tasmädyasya mahäbähºnigåhétäni sarvaçaù indriyäëéndriyärth¹bhyaùtasya prajïä pratiñöhitä 68 yä niçä sarvabhütänäàtasyäà jägarti saàyamé yasyäà jägrati bhütänisä niçä paçyatº mun¹ù 69 21
�öhaàsamudramäpaù praviçanti yadvat tadvatkämä yaà praviçanti sarv¹sa çäntimäpnºti na kämakämé 70 vihäya kämänyaù sarvänpumäàçcarati nisspåhaù nirmamº nirahaìkäraùsa çäntimadhigacchati 71 ¹ñä brähmé sthitiù pärthanainäà präpya vimuhyati sthitväsyämantakäl¹'pibrahmanirväëamåcchati 72 ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsubrahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹säìkhya-yºgº näma dvitéyº'dhyäyaù 22
3. Karma-Yºgaù Äm Çré Paramätman¹ Namaù Atha Tåtéyº'dhyäyaù Karma-Yºgaùarjuna uväca jyäyasé c¹tkarmaëast¹matä buddhirjanärdana tatkià karmaëi ghºr¹ mäàniyºjayasi k¹çava 1 vyämiçr¹ë¹va väky¹nabuddhià mºhayaséva m¹ tad¹kaà vada niçcityay¹na çr¹yº'hamäpnuyäm 2 çré bhagavänuväca lºk¹'smindvividhä niñöhäpurä prºktä mayä'nagha jïänayºg¹na säìkhyänäàkarmayºg¹na yºginäm 3 na karmaëämanärambhätnaiñkarmyaà puruñº'çnut¹ na ca sannyasanäd¹vasiddhià samadhigacchati 4 na hi kaçcitkñaëamapijätu tiñöhatyakarmakåt käryat¹ hyavaçaù karmasarvaù prakåtijairguëaiù 5 23
Çrémad-Bhagavad-Gétäkarm¹ndriyäëi saàyamyaya äst¹ manasä smaran indriyärthänvimüòhätmämithyäcäraù sa ucyat¹ 6 yastvindriyäëi manasäniyamyärabhat¹'rjuna karm¹ndriyaiù karmayºgamasaktaù sa viçiñyat¹ 7 niyataà kuru karma tvaàkarma jyäyº hyakarmaëaù çarérayäträ'pi ca t¹na prasiddhy¹dakarmaëaù 8 yajïärthätkarmaëº'nyatralºkº'yaà karmabandhanaù tadarthaà karma kaunt¹yamuktasaìgaù samäcara 9 sahayajïäù prajäù såñöväpurºväca prajäpatiù an¹na prasaviñyadhvam¹ñavº'stviñöakämadhuk 10 d¹vänbhävayatä'n¹nat¹ d¹vä bhävayantu vaù parasparaà bhävayantaùçr¹yaù paramaväpsyatha 11 24
3. Karma-Yºgaùiñöänbhºgänhi vº d¹väùdäsyant¹ yajïabhävitäù tairdattänapradäyaibhyaùyº bhuìkt¹ st¹na ¹va saù 12 yajïaçiñöäçinaù santaùmucyant¹ sarvakilbiñaiù bhuïjat¹ t¹ tvaghaà päpäùy¹ pacantyätmakäraëät 13 annädbhavanti bhütäniparjanyädannasambhavaù yajïädbhavati parjanyaùyajïaù karmasamudbhavaù 14 karma brahmºdbhavaà viddhibrahmäkñarasamudbhavam tasmätsarvagataà brahmanityaà yajï¹ pratiñöhitam 15 ¹vaà pravartitaà cakraànänuvartayatéha yaù aghäyurindriyärämaùmºghaà pärtha sa jévati 16 yastvätmaratir¹va syätätmatåptaçca mänavaù ätmany¹va ca santuñöaùtasya käryaà na vidyat¹ 17 25
Çrémad-Bhagavad-Gétänaiva tasya kåt¹närthaùnäkåt¹n¹ha kaçcana na cäsya sarvabhüt¹ñukaçcidarthavyapäçrayaù 18 tasmädasaktaù satataàkäryaà karma samäcara asaktº hyäcarankarmaparamäpnºti püruñaù 19 karmaëaiva hi saàsiddhimästhitä janakädayaù lºkasaìgraham¹väpisampaçyankartumarhasi 20 yadyadäcarati çr¹ñöhaùtattad¹v¹tarº janaù sa yatpramäëaà kurut¹lºkastadanuvartat¹ 21 na m¹ pärthästi kartavyaàtriñu lºk¹ñu kiïcana nänaväptamaväptavyaàvarta ¹va ca karmaëi 22 yadi hyahaà na vart¹yajätu karmaëyatandritaù mama vartmänuvartant¹manuñyäù pärtha sarvaçaù 23 26
3. Karma-Yºgaùutséd¹yurim¹ lºkäùna kuryäà karma c¹daham saìkarasya ca kartä syämupahanyämimäù prajäù 24 saktäù karmaëyavidväàsaùyathä kurvanti bhärata raham 25 na buddhibh¹daà janay¹tajïänäà karmasaìginäm jºñay¹tsarvakarmäëividvänyuktaù samäcaran 26 prakåt¹ù kriyamäëäniguëaiù karmäëi sarvaçaù ahaìkäravimüòhätmäkartä'hamiti manyat¹ 27 tattvavittu mahäbähºguëakarmavibhägayºù guëä guë¹ñu vartant¹iti matvä na sajjat¹ 28 prakåt¹rguëasammüòhäùsajjant¹ guëakarmasu tänakåtsnavidº mandänkåtsnavinna vicälay¹t 29 27
Çrémad-Bhagavad-Gétämayi sarväëi karmäëisannyasyädhyätmac¹tasä niräçérnirmamº bhütväyudhyasva vigatajvaraù 30 y¹ m¹ matamidaà nityamanutiñöhanti mänaväù çraddhävantº'nasüyantaùmucyant¹ t¹'pi karmabhiù 31 y¹ tv¹tadabhyasüyantaùnänutiñöhanti m¹ matam sarvajïänavimüòhäàstänviddhi nañöänac¹tasaù 32 sadåçaà c¹ñöat¹ svasyäùprakåt¹rjïänavänapi prakåtià yänti bhütäninigrahaù kià kariñyati 33 indriyasy¹ndriyasyärth¹rägadv¹ñau vyavasthitau tayºrna vaçamägacch¹ttau hyasya paripanthinau 34 çr¹yänsvadharmº viguëaùparadharmätsvanuñöhität svadharm¹ nidhanaà çr¹yaùparadharmº bhayävahaù 35 28
3. Karma-Yºgaùarjuna uväca atha k¹na prayuktº'yaàpäpaà carati püruñaù anicchannapi värñë¹yabalädiva niyºjitaù 36 çré bhagavänuväca käma ¹ña krºdha ¹ñaùrajºguëasamudbhavaù mahäçanº mahäpäpmäviddhy¹namiha vairiëam 37 dhüm¹nävriyat¹ vahniùyathä''darçº mal¹na ca yathºlb¹nävåtº garbhaùtathä t¹n¹damävåtam 38 ävåtaà jïänam¹t¹najïäninº nityavairiëä kämarüp¹ëa kaunt¹yaduñpür¹ëänal¹na ca 39 indriyäëi manº buddhiùasyädhiñöhänamucyat¹ ¹tairvimºhayaty¹ñaùjïänamävåtya d¹hinam 40 tasmättvamindriyäëyädauniyamya bharatarñabha 29
Çrémad-Bhagavad-Gétäpäpmänaà prajahi hy¹naàjïänavijïänanäçanam 41 indriyäëi paräëyähuùindriy¹bhyaù paraà manaù manasastu parä buddhiùyº buddh¹ù paratastu saù 42 ¹vaà buddh¹ù paraà buddhväsaàstabhyätmänamätmanä jahi çatruà mahäbähºkämarüpaà duräsadam 43 ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsubrahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹karma-yºgº näma tåtéyº'dhyäyaù 30
4. Jïäna-Yºgaù Äm Çré Paramätman¹ Namaù Atha Caturthº'dhyäyaù Jïäna-Yºgaùçré bhagavänuväca imaà vivasvat¹ yºgaàprºktavänahamavyayam vivasvänmanav¹ prähamanurikñväkav¹'bravét 1 ¹vaà paramparäpräptamimaà räjarñayº viduù sa käl¹n¹ha mahatäyºgº nañöaù parantapa 2 sa ¹väyaà mayä t¹'dyayºgaù prºktaù purätanaù bhaktº'si m¹ sakhä c¹tirahasyaà hy¹taduttamam 3 arjuna uväca aparaà bhavatº janmaparaà janma vivasvataù katham¹tadvijänéyäàtvamädau prºktaväniti 4 çré bhagavänuväca bahüni m¹ vyatétänijanmäni tava cärjuna 31
Çrémad-Bhagavad-Gétätänyahaà v¹da sarväëina tvaà v¹ttha parantapa 5 ajº'pi sannavyayätmäbhütänäméçvarº'pi san prakåtià svämadhiñöhäyasambhavämyätmamäyayä 6 yadä yadä hi dharmasyaglänirbhavati bhärata abhyutthänamadharmasyatadä''tmänaà såjämyaham 7 pariträëäya sädhünäàvinäçäya ca duñkåtäm dharmasaàsthäpanärthäyasambhavämi yug¹ yug¹ 8 janma karma ca m¹ divyam¹vaà yº v¹tti tattvataù tyaktvä d¹haà punarjanmanaiti mäm¹ti sº'rjuna 9 vétarägabhayakrºdhäùmanmayä mämupäçritäù bahavº jïänatapasäpütä madbhävamägatäù 10 32
4. Jïäna-Yºgaùy¹ yathä mäà prapadyant¹täàstathaiva bhajämyaham mama vartmänuvartant¹manuñyäù pärtha sarvaçaù 11 käìkñantaù karmaëäà siddhiàyajanta iha d¹vatäù kñipraà hi mänuñ¹ lºk¹siddhirbhavati karmajä 12 cäturvarëyaà mayä såñöaàguëakarmavibhägaçaù tasya kartäramapi mäàviddhyakartäramavyayam 13 na mäà karmäëi limpantina m¹ karmaphal¹ spåhä iti mäà yº'bhijänätikarmabhirna sa badhyat¹ 14 ¹vaà jïätvä kåtaà karmapürvairapi mumukñubhiù kuru karmaiva tasmättvaàpürvaiù pürvataraà kåtam 15 kià karma kimakarm¹tikavayº'pyatra mºhitäù tatt¹ karma pravakñyämiyajjïätvä mºkñyas¹'çubhät 16 33
Çrémad-Bhagavad-Gétäkarmaëº hyapi bºddhavyaàbºddhavyaà ca vikarmaëaù akarmaëaçca bºddhavyaàgahanä karmaëº gatiù 17 karmaëyakarma yaù paçy¹takarmaëi ca karma yaù sa buddhimänmanuñy¹ñusa yuktaù kåtsnakarmakåt 18 yasya sarv¹ samärambhäùkämasaìkalpavarjitäù jïänägnidagdhakarmäëaàtamähuù paëòitaà budhäù 19 tyaktvä karmaphaläsaìgaànityatåptº niräçrayaù karmaëyabhipravåttº'pinaiva kiïcitkarºti saù 20 niräçéryatacittätmätyaktasarvaparigrahaù çäréraà k¹valaà karmakurvannäpnºti kilbiñam 21 yadåcchäläbhasantuñöaùdvandvätétº vimatsaraù samaù siddhävasiddhau cakåtväpi na nibadhyat¹ 22 34
4. Jïäna-Yºgaùgatasaìgasya muktasyajïänävasthitac¹tasaù yajïäyäcarataù karmasamagraà praviléyat¹ 23 brahmärpaëaà brahma haviùbrahmägnau brahmaëä hutam brahmaiva t¹na gantavyaàbrahmakarmasamädhinä 24 daivam¹väpar¹ yajïaàyºginaù paryupäsat¹ brahmägnävapar¹ yajïaàyajï¹naivºpajuhvati 25 çrºträdénéndriyäëyany¹saàyamägniñu juhvati çabdädénviñayänany¹indriyägniñu juhvati 26 sarväëéndriyakarmäëipräëakarmäëi cäpar¹ ätmasaàyamayºgägnaujuhvati jïänadépit¹ 27 r¹ svädhyäyajïänayajïäçcayatayaù saàçitavratäù 28 35
Çrémad-Bhagavad-Gétäapän¹ juhvati präëaàpräë¹'pänaà tathäpar¹ präëäpänagaté ruddhväpräëäyämaparäyaëäù 29 apar¹ niyatähäräùpräëänpräë¹ñu juhvati sarv¹'py¹t¹ yajïavidaùyajïakñapitakalmañäù 30 yajïaçiñöämåtabhujaùyänti brahma sanätanam näyaà lºkº'styayajïasyakutº'nyaù kurusattama 31 ¹vaà bahuvidhä yajïäùvitatä brahmaëº mukh¹ karmajänviddhi tänsarvän¹vaà jïätvä vimºkñyas¹ 32 çr¹yändravyamayädyajïätjïänayajïaù parantapa sarvaà karmäkhilaà pärthajïän¹ parisamäpyat¹ 33 tadviddhi praëipät¹naparipraçn¹na s¹vayä upad¹kñyanti t¹ jïänaàjïäninastattvadarçinaù 34 36
4. Jïäna-Yºgaùyajjïätvä na punarmºham¹vaà yäsyasi päëòava y¹na bhütänyaç¹ñ¹ëadrakñyasyätmanyathº mayi 35 api c¹dasi päp¹bhyaùsarv¹bhyaù päpakåttamaù sarvaà jïänaplav¹naivavåjinaà santariñyasi 36 yathaidhäàsi samiddhº'gniùbhasmasätkurut¹'rjuna jïänägniù sarvakarmäëibhasmasätkurut¹ tathä 37 na hi jïän¹na sadåçaàpavitramiha vidyat¹ tatsvayaà yºgasaàsiddhaùkäl¹nätmani vindati 38 çraddhävän labhat¹ jïänaàtatparaù saàyat¹ndriyaù jïänaà labdhvä paräà çäntimacir¹ëädhigacchati 39 ajïaçcäçraddadhänaçcasaàçayätmä vinaçyati näyaà lºkº'sti na paraùna sukhaà saàçayätmanaù 40 37
ïänasaïchinnasaàçayam ätmavantaà na karmäëinibadhnanti dhanaïjaya 41 tasmädajïänasambhütaàhåtsthaà jïänäsinätmanaù chittvainaà saàçayaà yºgamätiñöhºttiñöha bhärata 42 ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsubrahmavidyäyäà yºgaçästr¹ çrékåñëärjuna-saàväd¹jïäna-yºgº näma caturthº'dhyäyaù 38
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaù Äm Çré Paramätman¹ Namaù Atha Païcamº'dhyäyaù Karma-Sannyäsa-Yºgaùarjuna uväca sannyäsaà karmaëäà kåñëapunaryºgaà ca çaàsasi yacchr¹ya ¹tayºr¹kaàtanm¹ brühi suniçcitam 1 çré bhagavänuväca sannyäsaù karmayºgaçcaniççr¹yasakarävubhau tayºstu karmasannyäsätkarmayºgº viçiñyat¹ 2 jï¹yaù sa nityasannyäséyº na dv¹ñöi na käìkñati nirdvandvº hi mahäbähºsukhaà bandhätpramucyat¹ 3 säìkhyayºgau påthagbäläùpravadanti na paëòitäù ¹kamapyästhitaù samyakubhayºrvindat¹ phalam 4 yatsäìkhyaiù präpyat¹ sthänaàtadyºgairapi gamyat¹ ¹kaà säìkhyaà ca yºgaà cayaù paçyati sa paçyati 5 39
Çrémad-Bhagavad-Gétäsannyäsastu mahäbähºduùkhamäptumayºgataù yºgayuktº munirbrahmanacir¹ëädhigacchati 6 yºgayuktº viçuddhätmävijitätmä jit¹ndriyaù sarvabhütätmabhütätmäkurvannapi na lipyat¹ 7 naiva kiïcitkarºmétiyuktº many¹ta tattvavit paçyançåëvan spåçaïjighranaçnangacchan svapan çvasan 8 pralapan visåjan gåhëanunmiñannimiñannapi indriyäëéndriyärth¹ñuvartanta iti dhärayan 9 brahmaëyädhäya karmäëisaìgaà tyaktvä karºti yaù lipyat¹ na sa päp¹napadmapatramivämbhasä 10 käy¹na manasä buddhyäk¹valairindriyairapi yºginaù karma kurvantisaìgaà tyaktvä''tmaçuddhay¹ 11 40
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaùyuktaù karmaphalaà tyaktväçäntimäpnºti naiñöhikém ayuktaù kämakär¹ëaphal¹ saktº nibadhyat¹ 12 sarvakarmäëi manasäsannyasyäst¹ sukhaà vaçé navadvär¹ pur¹ d¹hénaiva kurvanna kärayan 13 na kartåtvaà na karmäëilºkasya såjati prabhuù na karmaphalasaàyºgaàsvabhävastu pravartat¹ 14 nädatt¹ kasyacitpäpaàna caiva sukåtaà vibhuù ajïän¹nävåtaà jïänaàt¹na muhyanti jantavaù 15 jïän¹na tu tadajïänaày¹ñäà näçitamätmanaù t¹ñämädityavajjïänaàprakäçayati tatparam 16 äù ù 17 41
maë¹ gavi hastini çuni caiva çvapäk¹ capaëòitäù samadarçinaù 18 ihaiva tairjitaù sargaùy¹ñäà sämy¹ sthitaà manaù nirdºñaà hi samaà brahmatasmät brahmaëi t¹ sthitäù 19 na prahåñy¹tpriyaà präpyanºdvij¹tpräpya cäpriyam sthirabuddhirasammüòhaùbrahmavit brahmaëi sthitaù 20 bähyasparç¹ñvasaktätmävindatyätmani yat sukham sa brahmayºgayuktätmäsukhamakñayamaçnut¹ 21 y¹ hi saàsparçajä bhºgäùduùkhayºnaya ¹va t¹ ädyantavantaù kaunt¹yana t¹ñu ramat¹ budhaù 22 çaknºtéhaiva yaù sºòhuàpräk çaréravimºkñaëät kämakrºdhºdbhavaà v¹gaàsa yuktaù sa sukhé naraù 23 42
5. Karma-Sannyäsa-Yºgaùyº'ntaù sukhº'ntarärämaùtathä'ntarjyºtir¹va yaù sa yºgé brahmanirväëaàbrahmabhütº'dhigacchati 24 labhant¹ brahmanirväëamåñayaù kñéëakalmañäù chinnadvaidhä yatätmänaùsarvabhütahit¹ ratäù 25 kämakrºdhaviyuktänäàyaténäà yatac¹tasäm abhitº brahmanirväëaàvartat¹ viditätmanäm 26 sparçän kåtvä bahirbähyäncakñuçcaiväntar¹ bhruvºù präëäpänau samau kåtvänäsäbhyantaracäriëau 27 yat¹ndriyamanºbuddhiùmunirmºkñaparäyaëaù vigat¹cchäbhayakrºdhaùyaù sadä mukta ¹va saù 28 bhºktäraà yajïatapasäàsarvalºkamah¹çvaram suhådaà sarvabhütänäàjïätvä mäà çäntimåcchati 29 43
Çrémad-Bhagavad-Gétä ºm tatsaditi çrémadbhagavadgétäsu upaniñatsubrahmavidyäyäà yºgaçästr¹ º näma païcamº'dhyäyaù 44
6. Ätma-Saàyama-Yºgaù Äm Çré Paramätman¹ Namaù Atha Ñañöhº'dhyäyaù Ätma-Saàyama-Yºgaùçré bhagavänuväca anäçritaù karmaphalaàkäryaà karma karºti yaù sa sannyäsé ca yºgé cana niragnirna cäkriyaù 1 yaà sannyäsamiti prähuùyºgaà taà viddhi päëòava na hyasannyastasaìkalpaùyºgé bhavati kaçcana 2 ärurukñºrmun¹r
Çrémad-Bhagavad-Gétä 6 sédanti mama gäträëi mukhaà ca pariçuñyati v¹pathuçca çarér¹ m¹ rºmaharñaçca jäyat¹ 29 gäëòévaà sraàsat¹ hastät tvakcaiva paridahyat¹ na ca çaknºmyavasthätuà bhramatéva ca m¹ manaù 30 nimittäni ca paçyämi viparétäni k¹çava na ca çr¹yº'nupaçyämi
